Η διαχείριση των απορριμμάτων μπορεί να βρίσκεται τελευταία στην επικαιρότητα λόγω των τοπικών αντιδράσεων απέναντι στους κεντρικούς σχεδιασμούς, συγχρόνως όμως είναι θέμα πολιτισμού, όπως επισήμαναν όλοι οι ομιλητές που έλαβαν μέρος στην εκδήλωση «Ακριβά μας σκουπίδια» στο δημαρχείο Παπάγου – Χολαργού την Τετάρτη 3 Απριλίου 2013. Παρά τις διαφορετικές απόψεις που εκφράστηκαν στη δημόσια συζήτηση, η οποία έγινε με πρωτοβουλία της δημοτικής παράταξης «Κοινωνία Δημοτών», έγινε φανερό ότι οι αποφάσεις καλείται η χώρα μας να λάβει σήμερα θα τη δεσμεύουν για πολλές δεκαετίες, καθορίζοντας τη ζωή και την υγεία των πολιτών.
Ένα παράδειγμα διαχρονικής πρακτικής το οποίο αποδεικνύει πώς η χώρα μας βυθίστηκε στη γενικευμένη κρίση χαρακτήρισε τη διαχείριση απορριμμάτων η κυρία Χριστίνα Πολυκαλά, επικεφαλής της Κοινωνίας Δημοτών Παπάγου – Χολαργού, καλωσορίζοντας στο αμφιθέατρο «Μίκης Θεοδωράκης» πλήθος φορέων και δημοτών. Το γεγονός μάλιστα ότι, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η Ελλάδα είναι ουραγός ανάμεσα στις 27 χώρες-μέλη της ΕΕ ως προς το επίπεδο διαχείρισης στερεών αποβλήτων επιβεβαιώνει μάλλον αυτό το γεγονός.
Για ένα πρόβλημα που ταλανίζει τη χώρα μας τα τελευταία 30 χρόνια έκανε λόγο ο κ. Γιώργος Οικονομόπουλος, γενικός διευθυντής Ποιότητας Ζωής της Περιφέρειας Αττικής. Πρόβλημα το οποίο λίγο έως πολύ επέρριψε στην αδυναμία και στην ανικανότητα διαχρονικά όλων των κυβερνήσεων. Σήμερα η Περιφέρεια Αττικής προχωράει, εν μέσω αντιδράσεων, στην εφαρμογή του Περιφερειακού Σχεδιασμού ο οποίος ψηφίστηκε το 2003 και αναθεωρήθηκε το 2006. Γεγονός το οποίο συγκεντρώνει και μεγάλο μέρος της κριτικής όσων ισχυρίζονται ότι σε καμία περίπτωση δεν ανταποκρίνεται στις σημερινές ανάγκες της χώρας.
Απέναντι στον υπάρχοντα σχεδιασμό, που αναμένεται να υλοποιηθεί μέσα στο 2013, στάθηκε και το μεγαλύτερο μέρος των ομιλητών στη διάρκεια της εκδήλωσης, με τον κ. Φίλιππο Κυρκίτσο, πρόεδρο της ΜΚΟ «Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης», να καταφεύγει στην απλή αριθμητική για να το αποδείξει. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε, τα συνολικά σκουπίδια της Αττικής το 2013 θα ανέλθουν στους 2 εκατ. τόνους. Υπολογίζοντας βάσει της εμπειρίας ότι οι μπλε κάδοι, τα άλλα συστήματα ανακύκλωσης, οι μάντρες και οι ρακοσυλλέκτες θα μαζέψουν τους 300.000 τόνους από αυτά και το ΕΜΑΚ – το δεύτερο μεγαλύτερο εργοστάσιο μηχανικής ανακύκλωσης και κομποστοποίησης στον πλανήτη – έχει δυναμικότητα άλλων 300.000, τότε μένουν 1,4 εκατ. τόνοι.
Την ίδια στιγμή, τα 4 εργοστάσια για τα οποία έχει προκηρυχθεί εκδήλωση ενδιαφέροντος είναι δυναμικότητας, όπως είπε, 1.355 χιλιάδων τόνων. Κι εδώ έρχεται το ερώτημα: Θα έχουμε σκουπίδια για να εφοδιάζουμε τα έργα που σχεδιάζονται; Ή δεν προβλέπεται καμιά βελτίωση ως προς την ανακύκλωση ή τη μείωση παραγωγής απορριμμάτων, που αποτελούν εξάλλου την παγκόσμια και πανευρωπαϊκή τάση; Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η μείωση των σκουπιδιών λόγω κρίσης ανήλθε την περασμένη χρονιά στο 14%, ενώ για εφέτος υπολογίζεται ακόμη ένα 10%.
Αποφάσεις που θα μας δεσμεύουν για δεκαετίες
Το παράδειγμα της Σουηδίας χρησιμοποίησε ο κ. Τάσος Κρομμύδας, ηλεκτρολόγος μηχανικός σε θέματα ενέργειας και περιβάλλοντος, για να καταδείξει την κρισιμότητα των σημερινών αποφάσεων για το μέλλον της χώρας μας στον τομέα της διαχείρισης απορριμμάτων. Η Σουηδία λοιπόν, η οποία έχει κάνει αποφασιστικά βήματα για τη μείωση των αποβλήτων, αναγκάζεται να προχωράει σε εισαγωγές απορριμμάτων από άλλες χώρες διότι δεν μπορεί να κλείσει τους αποτεφρωτήρες της. Αυτό συμβαίνει διότι έχει υπογράψει συμβάσεις στις οποίες δεσμεύεται για τη δυναμικότητα των μονάδων που έχουν κατασκευαστεί εκεί. Προκύπτει σαφώς το ερώτημα εάν ο σχεδιασμός της Περιφέρειας έχει λάβει υπόψη τέτοια φαινόμενα, καθώς οι ανάδοχοι των τεσσάρων έργων θα έχουν συμβάσεις διάρκειας 25 ετών.
Από την πλευρά του ο εκπρόσωπος της Περιφέρειας τόνισε ότι ήδη το ΥΠΕΚΑ έχει ξεκινήσει διαδικασία αναθεώρησης του υπάρχοντος σχεδιασμού, διαβεβαιώνοντας ότι «το εγχείρημα της κατασκευής των μονάδων μπορεί να συνεχιστεί παράλληλα με τη διαδικασία εκσυγχρονισμού του πλαισίου». Εξάλλου, ένα ακόμη στοιχείο που πιέζει για την επιλογή των αναδόχων μέχρι το τέλος του 2013 είναι και η εξασφάλιση των πόρων του ΕΣΠΑ, οι οποίοι αντιστοιχούν σε 200 εκατ. από το συνολικά 1 δισ. ευρώ που στοιχίζει η μελέτη, η κατασκευή και η λειτουργία των μονάδων.
«Δεν υπάρχουν απορρίμματα, μόνο υλικά σε λάθος θέση»
Το παραπάνω ρητό φαίνεται πως επιβεβαιώνουν οι περιπτώσεις των δύο δήμων που έδωσαν το «παρών» στην εκδήλωση. Όπως επισήμανε ο διευθυντής περιβάλλοντος κ. Παναγιώτης Αυγουστάκης, ο δήμος Παπάγου – Χολαργού βρίσκεται στην 20ή θέση ανάμεσα στους 65 συνολικά δήμους της Αττικής ως προς την ποσότητα των απορριμμάτων που παράγει. Συγκεκριμένα, για το 2011 αναλογούσαν 438 κιλά ανά κάτοικο, ενώ για το 2012 η ποσότητα αυτή μειώθηκε στα 414 κιλά.
Την ίδια στιγμή, τα ανακυκλώσιμα απορρίμματα ανά κάτοικο ήταν 66 κιλά το 2011, ενώ το 2012 ανήλθαν σε 55 κιλά, μείωση που αποδίδεται στη λεηλασία από ρακοσυλλέκτες και στον περιορισμό της κατανάλωσης. Δεν παύει όμως ο μέσος όρος του δήμου να ξεπερνά δυόμισι φορές τον μέσο όρο της Ελλάδας σε ανακυκλώσιμα ανά κάτοικο. Επίσης, στα εργοτάξια του δήμου ανακυκλώνονται λιπαντικά, ενώ ήδη συζητείται στο δημοτικό συμβούλιο η σκέψη για την ανακύκλωση τηγανέλαιου νοικοκυριών και καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος. Μια ακόμα αποδοτική κίνηση της δημοτικής αρχής είναι η μεταφόρτωση όλων των οχημάτων του δήμου η οποία γίνεται από το 2012, «με αποτέλεσμα να έχουμε εξοικονόμηση πόρων σε καύσιμα και διόδια, όσο και σε ζημιές των οχημάτων, ελαστικά και άλλα τέτοια έξοδα».
Ο αντιδήμαρχος καθαριότητας του Δήμου Αθηναίων κ. Ανδρέας Βαρελάς τόνισε πως τα τρία χρόνια της κρίσης επέφεραν μια μείωση των απορριμμάτων της Αθήνας κατά 70.000 τόνους, με το 2012 να κλείνει συνολικά στις 255.000 τόνους. Εντοπίζοντας το πρόβλημα του δήμου της Αθήνας στα υλικά τα οποία λανθασμένα πετιούνται στους γνωστούς μπλε κάδους της ανακύκλωσης, όπως το έντυπο χαρτί, «πήραμε την απόφαση να το μαζεύουμε και να το αξιοποιούμε εμείς», επισήμανε. Για το 2010 ο δήμος εισέπραξε 51.387 ευρώ για 1.169 τόνους έντυπο χαρτί που συγκεντρώθηκε στους 130 κίτρινους κώδωνες που υπάρχουν στην Αθήνα. Το ποσό αυτό το 2012 ανήλθε στις 88.000 ευρώ, παρ’ ότι μαζεύτηκαν μόνο 569 τόνοι, γεγονός που εξηγείται από την έλλειψη πρώτων υλών παγκοσμίως.
«Στον Δήμο Αθηναίων πιστεύουμε ότι τα σκουπίδια είναι λεφτά. Ο δήμος μας μόνο πλήρωσε από το 2001 – 2010 συμμετοχή στον ΕΣΔΑ 200 εκατ. ευρώ. Με τα χρήματα αυτά θα μπορούσαμε να έχουμε φτιάξει δική μας μονάδα επεξεργασίας για το σύνολο των απορριμμάτων μας» τόνισε. Έτσι κατέληξε στην πρόταση του Δήμου Αθηναίων για τη διαχείριση των απορριμμάτων στην Αττική, σύμφωνα με την οποία «η πρωτοβάθμια διοίκηση όπως έχει την ευθύνη να συλλέγει τα απορρίμματα από τους δρόμους, έτσι να έχει και την ευθύνη διαχείρισης των απορριμμάτων της».
Πηγή: tovima.gr