Οι περιοχές της Αρκτικής και της Ανταρκτική (δεξιά) όπως καταγράφηκαν από το σκάφος Nimbus-1 της NASA. Η κόκκινη γραμμή αναπαριστά τη σημερινή ακτογραμμή, ενώ η πράσινη γραμμή στην Ανταρκτική δείχνει την εκτιμώμενη έκταση των πάγων.
Αμερικανοί επιστήμονες κατόρθωσαν να αναλύσουν και να ψηφιοποιήσουν δορυφορικές εικόνες ηλικίας 50 ετών, συνθέτοντας ένα «κολάζ» που δείχνει τις μεταβολές στην έκταση των πάγων της Ανταρκτικής και της Αρκτικής τις τελευταίες δεκαετίες.
Οι χάρτες δημιουργήθηκαν με δεδομένα από το σκάφος Nimbus-1 της NASA, το οποίο μπήκε σε τροχιά το 1964. Σημειώνεται ότι η χαρτογράφηση από το Διάστημα άρχισε μόλις το 1978. Οι επιστήμονες από το αμερικανικό Εθνικό Κέντρο Χιονιού και Πάγου (NSIDC) στο πανεπιστήμιο του Κολοράντο τονίζουν ότι οι χάρτες αντιπροσωπεύουν μόλις τρεις εβδομάδες από κάθε έτος, παρ’ όλα αυτά οδηγούν σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα.
Όπως γράφουν οι ίδιοι στην επιθεώρηση Cryosphere, οι εικόνες αποκαλύπτουν ότι η έκταση των πάγων της Ανταρκτικής, το Σεπτέμβριο του 1964, ήταν «σημαντικά μεγαλύτερη» σε σχέση με τις εκτιμήσεις που υπάρχουν για την περίοδο 1979-2000.
«Τα πλοία που προσέγγιζαν την περιοχή τη δεκαετία του 1960 θα έβρισκαν μπροστά τους μόνο μικρά τμήματα της Ανταρκτικής, όμως βάσει μαρτυριών φαίνεται πως υπήρχε περισσότερος πάγος τότε – και αυτή η έκθεση μοιάζει να το επιβεβαιώνει», δήλωσε στο BBC ο Ουόλτ Μάιερ του NSIDC.
«Από το 1979 έχουμε δει μια τάση εξάπλωσης στην Ανταρκτική, με μεγάλες μεταβολές από το ένα έτος στο άλλο, οπότε το ερώτημα είναι: παρακολουθούμε μια πραγματική αλλαγή ή κάτι πιο κυκλικό;», πρόσθεσε ο ίδιος κάνοντας λόγο για μια πιθανή ένδειξη ότι «αυτό που βλέπουμε τώρα μπορεί να εντάσσεται στο πλαίσιο της φυσικής μεταβλητότητας».
Η μελέτη της Αρκτικής αποδείχθηκε ακόμη πιο περίπλοκη υπόθεση, λόγω των ελλιπών δεδομένων. Σε αυτήν τη περίπτωση, οι εικόνες από το δορυφόρο Nimbus συνδυάστηκαν με άλλες πηγές από την ίδια χρονική περίοδο. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι «η έκταση των πάγων για το μήνα Σεπτέμβριο ενδέχεται να ήταν γενικά σταθερή κατά τη δεκαετία του 1960 και στις αρχές της δεκαετίας του 1970, παρότι χρειάζονται δεδομένα περισσότερων ετών για να το επιβεβαιώσουν».
Οι ερευνητές βρήκαν σχεδόν κατά τύχη τις ασπρόμαυρες εικόνες από το Nimbus πριν από τέσσερα χρόνια. Παρότι αρχικά είχαν επιφυλάξεις για την ποιότητα των δεδομένων, υποστηρίζουν ότι ιδιαίτερα στην περίπτωση της Ανταρκτικής, οι εικόνες που ήρθαν στο φως αποδείχθηκαν πολύτιμες.