Το Ίντερνετ κερδίζει τους αναγνώστες

Παραδοσιακός Τύπος και τηλεόραση παγκοσμίως αγωνιούν για το μέλλον τους
Το ότι ο χώρος του Τύπου βιώνει παγκοσμίως τεκτονικές αλλαγές είναι κάτι γνωστό εδώ και τουλάχιστον δυο δεκαετίες. Το ότι οι εξελίξεις, όμως, είναι τόσο ραγδαίες αυτήν την εποχή και ικανές να αλλάξουν εδώ και τώρα τον μιντιακό χάρτη σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης περνάει εντελώς απαρατήρητο από τα… βραδύκαυστα σε ανακλαστικά – αλλά και ρημαγμένα από την κρίση – ελληνικά ΜΜΕ.
Κάποτε τα συγκροτήματα Τύπου ζούσαν σε ένα σύμπαν όπου η έντυπη έκδοση ήταν το κέντρο του κόσμου τους. Σήμερα, με το Ίντερνετ να έχει στρατοπεδεύσει στη ζωή μας, τίθενται υπό αμφισβήτηση πεποιθήσεις δεκαετιών σχετικά με το τι θα πρέπει να αποτελεί το επίκεντρο και τι τον δορυφόρο στoν μιντιακό χώρο. Μια σπαζοκεφαλιά παγκόσμιας διάστασης που δεν έχει βρει απάντηση.
Όταν μαθεύτηκε ότι πρόσφατα διέρρευσε η απόρρητη εσωτερική έκθεση των «μεγάλων» «New York Times», με θέμα τις νέες προκλήσεις και πώς πρέπει να αντιδράσει η ναυαρχίδα των αμερικανικών εφημερίδων σε σχέση με το Ίντερνετ, όλοι έσπευσαν να την αναζητήσουν μήπως και δουν το φως το αληθινό. Και πράγματι η έκθεση περιέχει πολύ ψωμί, αφού δίνει μια εικόνα πρωτοφανούς επανάστασης στη βιομηχανία της είδησης. Με αντιστροφή των πόλων από το χαρτί στην οθόνη.
Κάθε εφημερίδα σε όλο τον κόσμο ωθείται πλέον σε διαδικασία αναθεώρησης και ανασχεδιασμού, αφού όλο και περισσότεροι αναγνώστες εγκαταλείπουν την έντυπη έκδοση για την digital (ηλεκτρονική). Μάλιστα, όχι καν μέσω υπολογιστών, αλλά πλέον κυρίως μέσω κινητών συσκευών (τηλέφωνα, tablets).
Εισβολή του lifestyle
Την έκθεση των «NY Times» αποκάλυψε ένας από τους νέους online ανταγωνιστές της, το BuzzFeed. Πρόκειται για πετυχημένο site «τελευταίας γενιάς», ευανάγνωστο, «γρήγορο» και με χαλαρή προσέγγιση, κυρίως lifestyle θεματολογίας.
Η έκθεση συντάχθηκε από ομάδα δημοσιογράφων των «NY Times», συμπεριλαμβανομένου και του Γκρεγκ Σάλτσμπεργκερ, γόνου της οικογένειας που εκδίδει από τον 19ο αιώνα την εφημερίδα, και αποκτά μεγαλύτερη σημασία αφού στα μέσα Μαΐου απολύθηκε η επί σειρά ετών διευθύντρια Τζιλ Έιμπραμσον – μια απόλυση που προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση και αλλαγές.
Στο πόρισμα αναφέρεται πως είναι δύσκολο για μια εφημερίδα να κάνει το άλμα στην ψηφιακή εποχή όταν οι κορυφαίες θέσεις εξακολουθούν να κατέχονται από προχωρημένης ηλικίας «γραφιάδες», με παραδοσιακό background, δίχως καλή επαφή με τις νέες ψηφιακές μορφές δημοσιογραφίας.
Προκαλεί, μάλιστα, εντύπωση αυτή η τόσο σκληρή αυτοκριτική της εφημερίδας, μιας και θεωρείται ηγέτιδα σε οτιδήποτε πρωτοποριακό. Έχοντας κερδίσει 112 βραβεία Πούλιτζερ, τα περισσότερα από κάθε άλλο μέσο παγκοσμίως, κυκλοφορεί ανελλιπώς από το 1851 και είναι η πρώτη εφημερίδα των ΗΠΑ. Τα ανακλαστικά της, λοιπόν, λειτούργησαν άψογα από την πρώτη στιγμή και στην επανάσταση του Ίντερνετ. Ωστόσο, διαπιστώνει πως έχει μείνει πίσω, δίχως να καταφέρνει να λύσει τον γόρδιο δεσμό.
Με άλλα λόγια, αν οι «NY Times» πονοκεφαλιάζουν, τότε το ίδιο και περισσότερο πρέπει να κάνουν όλοι οι άλλοι. Και όποια επόμενα βήματα αποφασίσουν να κάνουν οι «NY Times» προσεχώς είναι βέβαιο ότι θα αποτελέσουν το πρότυπο για τους υπόλοιπους του χώρου.
Το brand name πουλάει
Ωστόσο, υπάρχει κάτι που κεντρίζει το ενδιαφέρον των εσωτερικών «ερευνών» των «NY Times». Αυτό έχει να κάνει με την ενίσχυση του brand name της εφημερίδας, μέσω της αναδημοσίευσης θεμάτων της από άλλα δημοφιλή σάιτ. Έτσι οι «NY Times» με τη βαριά παράδοση του εντύπου έχουν πια, εκτός των αναγνωστών του περιπτέρου, και 760.000 ιντερνετικούς συνδρομητές, που χρεώνονται για να διαβάζουν τα άρθρα. Τα κέρδη είναι αξιοσημείωτα για το «μαγαζί».
Το κύρος, άλλωστε, και το δημοσιογραφικό εκτόπισμα των «NY Times» προέρχεται από την έντυπη μορφή και παραμένει το μεγάλο όπλο στον ανταγωνισμό. Το θέμα είναι τι «πάντρεμα» μπορεί να γίνει με το Ίντερνετ, χωρίς το ένα να λειτουργήσει σε βάρος του άλλου.
Είναι επίσης αξιοσημείωτο το γεγονός ότι, αν και κάποιοι από τους καινούργιους ανταγωνιστές παίρνουν περισσότερα «κλικ» αναδημοσιεύοντας κείμενα της εφημερίδας, ωστόσο δεν κερδίζουν αναλογικά σε χρήματα. Μάλιστα, κάποια σάιτ μπαίνουν και «μέσα».
Οι «NY Times» μόνο πέρσι είχαν πάνω από 150 εκατ. δολάρια κέρδη. Τα «χτυπήματα» στο σάιτ τους ήταν σταθερά στα 50 εκατ. μοναδικούς χρήστες και τον Μάρτιο του 2013 και τον Μάρτιο του 2014. Παρά ταύτα τα κέρδη μεγάλωσαν, λόγω της αύξησης των ιντερνετικών συνδρομών. Αντίθετα, τα 20 εκατ. «κλικ» του BuzzFeed έγιναν 50 εκατ. το αντίστοιχο διάστημα, δίχως όμως να μεταφραστεί αυτή η άνοδος αναλογικά και σε λεφτά.
Εμπορική δημοσιογραφία
Ένα δεύτερο σημείο της έκθεσης έχει να κάνει με το νοητό «τείχος» που διαχωρίζει το κομμάτι της σύνταξης και της δημοσιογραφίας από το αμιγώς επιχειρηματικό – εμπορικό κομμάτι μιας εφημερίδας.
Αν και επί μακρόν θεωρούνταν απαραίτητο αυτές οι δύο λειτουργίες να είναι αυστηρά αποστασιοποιημένες η μια από την άλλη, ώστε οι δημοσιογράφοι να ασχολούνται με τη δημοσιογραφία, απερίσπαστοι από τυχόν οικονομικές και επιχειρηματικές πιέσεις, η έκθεση των «NY Times» συμπεραίνει ότι το τείχος θα πρέπει να μετακινηθεί ελαφρά. Συγκεκριμένα, θεωρεί ότι μια συνεργασία μεταξύ των δύο λειτουργιών είναι αυτή που θα επιτρέψει στα δημοσιογραφικά κείμενα να φτάνουν στον αναγνώστη με πιο αποτελεσματικό τρόπο.
Καταλήγει, μάλιστα, στο συμπέρασμα ότι οι δημοσιογράφοι θα πρέπει μεν να διατηρούν αποστάσεις από το αμιγώς εμπορικό τμήμα, όμως θα πρέπει να συνεργάζονται στενά με ανθρώπους που αλληλεπιδρούν με τους «πελάτες» και αναλύουν τις «καταναλωτικές» συνήθειες του αναγνωστικού κοινού στο Ίντερνετ.
Πριν, δηλαδή, οι δημοσιογράφοι γράψουν το θέμα τους, καλό θα είναι να μετέχουν σε μια κοινή σύσκεψη με τους «αναλυτές ιντερνετικών συμπεριφορών» των εμπορικών τμημάτων της επιχείρησης. Έτσι θα διευρύνουν τον ορίζοντά τους σχετικά με το πώς θα παρουσιάσουν, πλασάρουν και προωθήσουν το άρθρο τους με τρόπο που θα το κάνει ελκυστικότερο σε μεγαλύτερο αριθμό ιντερνετικών αναγνωστών.
Το τάιμινγκ της είδησης
Ένα τρίτο σημείο που τονίζει η έκθεση είναι ότι οι συντακτικές ομάδες ίσως χρειαστεί να αρχίσουν να αντιστέκονται κάπως στην απόλυτη… έλξη της έντυπης έκδοσης, που τους απορροφά σχεδόν εξ ολοκλήρου. Καθημερινά οι «NY Times» αφιερώνουν ώρες ολόκληρες π.χ. για το πρωτοσέλιδο, αλλά συγκριτικά «ξεπετάνε» την ιντερνετική έκδοση. Κι ενώ η καθημερινότητα της εφημερίδας αναγκαστικά καθορίζεται από το χρονοδιάγραμμα του εντύπου, πολλά άρθρα καταλήγουν να ανεβαίνουν στο Ίντερνετ σε άστοχο τάιμινγκ.
Η εφημερίδα παρατηρεί, επίσης, ότι το 60% των online αναγνωστών της διαβάζει πλέον τα άρθρα της σε smartphones – tablets, λαμβάνοντάς τα συχνά μέσω Twitter, Facebook, apps και μηχανών αναζήτησης. Αυτό, όμως, αποτελεί κι ένα σημαντικό πρόβλημα, αφού οι αναγνώστες διαβάζουν τελικά σκόρπια άρθρα κι όχι ενταγμένα μέσα στη θεματική τους ενότητα, την οποία οι δημοσιογράφοι έχουν συνθέσει με τόσο κόπο.
Η αγωνία της TV
Απ’ ό,τι φαίνεται, όμως, πλησιάζει ο καιρός που και τα τηλεοπτικά κανάλια θα νιώσουν, λόγω Διαδικτύου, την ίδια αγωνία των εφημερίδων. Αυτές τις μέρες ο κόσμος της τηλεόρασης στις ΗΠΑ, και όχι μόνο, περιμένει με κομμένη την ανάσα την ετυμηγορία του Ανώτατου Δικαστηρίου σχετικά με την υπόθεση της Aereo. Πρόκειται για μια εταιρεία ιντερνετικής τηλεόρασης, η οποία, λόγω κενών και ασαφειών στη νομοθεσία, βρήκε το «παραθυράκι» για να μεταδίδει μέσω Ίντερνετ προγράμματα συνδρομητικών τηλεοπτικών δικτύων!
Οι χρήστες της Aereo μπορούν να παρακολουθούν τους αγώνες του NBA ή δημοφιλείς εκπομπές όπως το «60 Minutes» σε ζωντανή μετάδοση στην οθόνη του υπολογιστή τους ή ακόμη και στο τηλέφωνό τους. Οι παραδοσιακοί καναλάρχες απειλούν θεούς και δαίμονες, απαιτώντας πολιτική απόφαση, ισχυριζόμενοι ότι, αν η Aereo κερδίσει τη δικαστική διαμάχη, η παραδοσιακή τηλεοπτική βιομηχανία (τους) είναι καταδικασμένη σε κατάρρευση. Θα σημάνει το τέλος της τηλεόρασης όπως την ξέραμε.
Σε αυτήν την περίπτωση, όλο το «συνδρομητικό», άρα και χρυσοπληρωμένο με συμβόλαια τηλεοπτικό υλικό θα καταλήξει να βρίσκεται επίσημα στο Ίντερνετ και να «ρέει» ανεξέλεγκτο σε λάπτοπ, κινητές συσκευές κι «έξυπνες» τηλεοράσεις με διαδικτυακή σύνδεση. Τα έσοδα των εταιρειών θα μειωθούν δραματικά και ολόκληρος ο κλάδος θα ταρακουνηθεί συθέμελα.
Η ετυμηγορία αναμένεται από μέρα σε μέρα, ίσως και μέσα στην εβδομάδα, με τους αναλυτές να επισημαίνουν ότι, αν το δικαστήριο αποφασίσει υπέρ της Aereo, απλώς θα επιταχύνει μια προδιαγεγραμμένη διαδικασία. Η τηλεόραση, θεωρούν, οδεύει με γοργά βήματα προς την ιντερνετικοποίηση έτσι κι αλλιώς. Κι αν μπορούσαμε να σχεδιάσουμε απ’ το μηδέν την τηλεόραση σήμερα, αυτή δεν θα έμοιαζε καθόλου με την TV που έχουμε. Εκτιμάται μάλιστα ότι ακόμη και μια ενδεχόμενη καταδικαστική απόφαση για την Aereo θα έχει προσωρινό αντίκτυπο, αφού τα γρανάζια άρχισαν ήδη να κινούνται και το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω.
Στα τέλη Απριλίου η Yahoo ανακοίνωσε ότι προχωρά στην παραγωγή δύο κωμικών σειρών που θα μεταδίδονται αποκλειστικά στο σάιτ και στις εφαρμογές της για τα κινητά. Η Yahoo, μάλιστα, τονίζει ότι τα 800 εκατομμύρια χρήστες της θα απολαμβάνουν ποιότητα ανώτερη από τις σειρές της τηλεόρασης. Την ίδια στιγμή, η Microsoft, μέσω των Xbox Entertainment Studios, γνωστοποίησε την παραγωγή δικού της σίριαλ. Αυτές οι κινήσεις ακολουθούν τον οργασμό δραστηριότητας στις ιντερνετικές παραγωγές, αρχής γενομένης από τη σειρά «House of Cards» στο Netflix
Κάποιοι ισχυρίζονται ότι η κλασική (και πολυδάπανη) αναμετάδοση είναι απαραίτητη για ζωντανά γεγονότα, όπως αθλητικά events, τα Όσκαρ κ.λπ. Ήδη, όμως, μεγάλα πρωταθλήματα «πουλάνε» δικαιώματα παιχνιδιών για ζωντανή κάλυψη στο Ίντερνετ.
Αλλάζει κατεύθυνση η διαφήμιση
Η διαφήμιση στρέφεται επίσης προς το Ίντερνετ. Μπορεί η διαφημιστική πίττα στην τηλεόραση να είναι 25 φορές μεγαλύτερη του Διαδικτύου, αλλά η ψαλίδα μικραίνει με γοργούς ρυθμούς. Οι υψηλής ποιότητας τηλεοπτικές παραγωγές στο Ίντερνετ προσφέρουν διάφορους τρόπους για να κερδηθούν χρήματα, όπως μέσω διαφημίσεων (YouTube), συνδρομών (Netflix) και pay-per-view (Louis C.K.).
 Εταιρείες σαν την Aereo υποστηρίζουν πως, αν η νομοθεσία το επιτρέψει, θα προσφέρουν στους πελάτες αυτό που θέλουν να παρακολουθήσουν οποτεδήποτε, σε οποιαδήποτε οθόνη και με ένα λογικότερο κόστος από τα συνδρομητικά κανάλια. Το «βαρύ» επιχειρηματικό μοντέλο των «συνδρομητικών», άλλωστε, δεν θα μπορούσε ποτέ να είναι τόσο ανταγωνιστικό κι ευέλικτο.
Αν η Aereo κερδίσει, τα κανάλια έχουν δηλώσει ότι θα στραφούν στο Κογκρέσο ζητώντας ακόμα και αλλαγές στον νόμο περί πνευματικών δικαιωμάτων. Ο δρόμος αναμένεται μακρύς για όλους, όμως οι αλλαγές πολύ δύσκολα θα φρεναριστούν, όπως γίνεται πάντα όταν στη μέση μπαίνει η τεχνολογία…

Πηγή: topontiki.gr