Νεόφυτος Βάμβας

«Οστις εμποδίζει αυτήν (την μετάφρασιν των Γρα­φών), κλειεί την βασιλείαν τον Θεού έμπροσθεν των ανθρώπων καί υπόκειται εις το Ουαί, εις το όποιον κατεδίκασεν ό Κύριος ημών τους Γραμματείς εκείνους καί Φαρισαίους».

Ο Nεόφυτος Βάμβας (1770-9 Ιανουαρίου 1855) υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες λόγιους και είναι ένας από τους λεγόμενους «Δάσκαλους του Γένους», εκπρόσωπος του νεοελληνικού Διαφωτισμού.

Ο Νεόφυτος Βάμβας υπήρξε ο πρώτος Γυμνασιάρχης του 1ου γυμνάσιου της Ερμούπολης, μέχρι που διορίστηκε καθηγητής της φιλοσοφίας στο πανεπιστήμιο Αθηνών. Οι προοδευτικές του ιδέες γύρω από την εκπαιδευτικά ζητήματα, έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στην ανάπτυξη των γραμμάτων και των τεχνών στη Σύρο της εποχής.

Ο Νεόφυτος Βάμβας κατά κόσμον Νικόλας, γεννήθηκε στη Χίο το 1770 και αναδείχθηκε σε έναν από τους επιφανέστερους διδάσκαλους του Γένους. Μορφώθηκε στις σχολές Χίου, Σίφνου και Πάτμου. Σε ηλικία 20 χρονών χειροτονήθηκε διάκος και μετονομάστηκε σε Νεόφυτος. Για πολλά χρόνια έζησε στις ηγεμονίες της βλαχίας όπου υπήρχε έντονο ελληνικό στοιχείο, παραδίδοντας μαθήματα σε παιδιά πλούσιων ομογενών.

Το 1804 πήγε για σπουδές στο Παρίσι όπου συνδέθηκε με στενή φιλία με τον Αδαμάντιο Κοραή και συνεργάστηκε στην έκδοση των έργων του. Υπήρξε ένθερμος υποστηριχτής των γλωσσικών ιδεών του φίλου του και είχε την πεποίθηση ότι η Αγία Γραφή έπρεπε να μεταφραστεί στη καθομιλουμένη, για να γίνει κτήμα του λαού.

Το 1811 ανέλαβε τη διεύθυνση της σχολής της Χίου. Ένθερμος οπαδός των ιδεών του διαφωτισμού αλλά και της απελευθέρωσης της Ελλάδας από τον ζυγό της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, μυήθηκε στη φιλική εταιρεία από τους πρώτους. Με την έναρξη της επανάστασης, πήγε στην Ύδρα και βοήθησε στο ξεσηκωμό της. Υπήρξε για μεγάλο διάστημα γραμματέας του Δημήτρη Υψηλάντη και προσπαθούσε πάντα για να αμβλύνονται οι έριδες ανάμεσα στα αντίπαλες πολιτικές παρατάξεις, που συχνά οδηγούσαν σε εμφύλιες συμπλοκές κατά τη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης.

Από το 1823 ξανάρχισε να διδάσκει. Πρώτα στην Ιόνιο Ακαδημία στη Κέρκυρα και από το 1833 μέχρι το 1837 υπήρξε ο πρώτος γυμνασιάρχης στο 1ο Γυμνάσιο της Σύρου. Το 1837 διορίστηκε καθηγητής της φιλοσοφίας στο πανεπιστήμιο Αθηνών, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το θάνατο του, το 1855.

Στο ζήτημα της απόσχισης της εκκλησίας της Ελλάδας από το οικουμενικό πατριαρχείο υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής των ιδεών του Θεόκλιτου Φαρμακίδη που ήταν υπέρ της απόσχισης. Έγραψε μια μετάφραση της Καινής διαθήκης που σκανδάλισε τους συντηρητικούς εκκλησιαστικούς κύκλους. Ο Νεόφυτος Βάμβας υπήρξε ένας θεολόγος με πρωτοποριακές ιδέες, ένας εξαιρετικός δάσκαλος και διανοητής και ένας από τους θεμελιωτές της πανεπιστημιακής μας παιδείας.

Πηγή: syrosinfo.gr