Τον περασμένο Ιούνιο, μετά από μια καταστροφική καταιγίδα στο νότιο Οντάριο με όγκο βροχής ενός μηνός σε λίγες μόνο ώρες, μια ομάδα από 75 αρχιτέκτονες, μηχανικούς και πολιτικούς μηχανικούς από δεκαέξι χώρες συγκεντρώθηκαν στην πόλη Waterloo για να συζητήσουν πώς η ανθρωπότητα θα αντιμετωπίσει το αβέβαιο κλιματικά μέλλον της. Το χρονοδιάγραμμα του συνεδρίου στο οποίο παρευρίσκονταν, συνέπεσε με την κατάλληλη μετεωρολογική σύμπτωση.
Σε έναν κόσμο όλο και περισσότερο μετασχηματιζόμενο από τις κλιματικές αλλαγές, οι έντονες βροχοπτώσεις και οι μεγάλες πλημμύρες γίνονται όλο και πιο συχνές, τουλάχιστον σε ορισμένες περιοχές του κόσμου. Μόνο το καλοκαίρι του 2017, ο τυφώνας Harvey ήταν υπεύθυνος για πάνω από πενήντα εκατοστά βροχής στο Τέξας, η εποχή των μουσώνων ήταν υπεύθυνη για ζημιές σε περισσότερες από οχτακόσιες χιλιάδες σπίτια στην Ινδία, ενώ πλημμύρες και λάσπες από αυτές έπνιξαν κυριολεκτικά τουλάχιστον πεντακόσια άτομα στη Σιέρα Λεόνε. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, οι δέκα χειρότερες πλημμύρες στον κόσμο έχουν προκαλέσει ζημιές άνω των εκατό δισεκατομμυρίων δολαρίων και έχουν εκτοπίσει εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους από τα σπίτια τους.
Στατιστικά στοιχεία όπως αυτά κινητοποίησαν τους εμπειρογνώμονες που είχαν συγκεντρωθεί στο Οντάριο για το ”Διεθνές Συνέδριο για την Αμφίβια Αρχιτεκτονική, το Σχεδιασμό και την Τεχνολογία”, μια τριήμερη εκδήλωση που διοργάνωσε η Elizabeth English, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Waterloo. Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά κτίρια, οι αμφίβιες δομές δεν είναι στατικές. Αντιδρούν στις πλημμύρες όπως τα πλοία σε μια ανερχόμενη παλίρροια και επιπλέουν στην επιφάνεια του νερού. Η αμφίβια αρχιτεκτονική μπορεί να είναι μια μη συμβατική στρατηγική, αλλά αντικατοπτρίζει μια αυξανόμενη συναίνεση της επιστημονικής κοινότητας ως προς το ότι λόγω της κλιματικής μεταβλητότητας, η ανθρωπότητα δεν μπορεί απλώς να καταπολεμήσει το νερό, αλλά πρέπει να μάθει να ζει με αυτό.
Η English ξεκίνησε την καριέρα της με επίκεντρο μια εντελώς διαφορετική δύναμη της φύσης, τον άνεμο. Μετά την απόκτηση πτυχίων στην αρχιτεκτονική και στη μηχανική, τελικά προσγειώθηκε στο Κέντρο Μελέτης Τυφώνων του Louisiana State University, όπου μελέτησε τις επιδράσεις των φορτίων ανέμου στα κτίρια και την αεροδυναμική των υγρών αποβλήτων. Τον Αύγουστο του 2005, ο τυφώνας Κατρίνα έπληξε τη Νέα Ορλεάνη, περίπου εβδομήντα μίλια νοτιοανατολικά από το σπίτι της στο Baton Rouge. Οι άνεμοι υψηλής ταχύτητας της καταιγίδας διέλυσαν τις στέγες από τα κτίρια, εκσφενδονίζοντας τα συντρίμμια τους, αλλά ήταν η πλημμύρα που πραγματικά τη σόκαρε. “Άρχισα να εξετάζω τις συνέπειες όλων των ζημιών από τις πλημμύρες και της κοινωνικής αναστάτωσης που προκάλεσε, και θύμωσα πολύ για την πολιτισμική αναισθησία των λύσεων που προτείνονταν από τις αρχές”, δήλωσε η English στο New Yorker.
Μετά την καταιγίδα, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση συνέστησε στους κατοίκους της περιοχής να ανυψώσουν μόνιμα τα σπίτια τους, τοποθετώντας τα πάνω σε ανυψωμένα θεμέλια ή δοκάρια. Αλλά η English ανησυχούσε ότι η ανύψωση των σπιτιών στην πόλη θα κατέστρεφε την αίσθηση της κοινότητας, καθιστώντας πιο δύσκολο για τους κατοίκους να συνομιλήσουν με τους γείτονες και τους περαστικούς.
Ανακάλυψε καλύτερες κατασκευές στην Ολλανδία, όπου οι κατασκευαστές οικοδομούσαν ένα σύμπλεγμα αμφιβίων κατοικιών σε μια περιοχή επιρρεπή σε πλημμύρες κατά μήκος του ποταμού Maas. Τα σπίτια βρίσκονταν σε κοίλα κουτιά από σκυρόδεμα προσαρτημένα σε μεγάλους πυλώνες από χάλυβα. Κατά τη διάρκεια μιας πλημμύρας, τα κουτιά θα λειτουργούσαν σαν ένα πλοίο, παρέχοντας τη δυνατότητα πλεύσης. Καθώς τα νερά αυξάνονταν, τα κτίρια θα ανέβαιναν. Όταν τα νερά υποχωρούσαν, τα σπίτια κατέβαιναν στις αρχικές τους θέσεις.
Η English ήθελε όμως να δώσει στη Νέα Ορλεάνη έναν εύκολο και φθηνό τρόπο για να τροποποιήσει τα ήδη υπάρχοντα σπίτια. Το 2006, ίδρυσε το μη κερδοσκοπικό ίδρυμα Buoyant Foundation Project και άρχισε να συνεργάζεται με μια ομάδα αρχιτεκτόνων και μηχανικών για να σχεδιάσει μια μέθοδο για τον εκσυγχρονισμό των τοπικών σπιτιών με αμφίβια θεμέλια. Ένα τυπικό σπίτι της Νέας Ορλεάνης βρίσκεται λίγο πάνω από το έδαφος, ακουμπώντας στην κορυφή μικρών βάθρων. Οι ερευνητές θα μπορούσαν να στερεώσουν ένα χαλύβδινο πλαίσιο στην κάτω πλευρά ενός σπιτιού και να εφαρμόσουν ένα σύνολο πλίνθων με τη δυνατότητα πλεύσης. Στη συνέχεια, θα μπορούσαν να βυθίσουν στηρίγματα στο έδαφος και να τα προσκολλήσουν στις γωνίες του σκελετού του κτιρίου, επιτρέποντας στο σπίτι να σηκωθεί από το βάθρο.
Η English και οι φοιτητές της δημιούργησαν ένα πρωτότυπο πλήρους κλίμακας του συστήματος και το καλοκαίρι του 2007 το έβαλαν σε δοκιμή. Δανείστηκαν κάποια πάνελ από το Κολέγιο Γεωργίας και έχτισαν μια προσωρινή δεξαμενή πλημμυρών γύρω από το μοντέλο του αμφίβιου σπιτιού τους, αντλώντας νερό απευθείας από τον ποταμό Μισισιπή. Η δεξαμενή γέμισε με νερό στο πείραμά τους και το σπίτι άρχισε να ανεβαίνει.
Το σύστημα ήταν απλό και φθηνό στην κατασκευή του. Θα μπορούσε να εγκατασταθεί από δύο ανθρώπους, χωρίς βαρύ εξοπλισμό, για δέκα έως σαράντα δολάρια ανά τετραγωνικό. Αφήνει επίσης την εμφάνιση και τη δομή του κτιρίου σχεδόν αμετάβλητη και είναι πιο ανθεκτικό από τη μόνιμη ανύψωση, η οποία μπορεί να κοστίσει δύο ή τρεις φορές περισσότερο και να κάνει ένα κτίριο πιο ευάλωτο στις ζημιές από τον άνεμο. Δεν πρόκειται βέβαια για μια λύση για όλες τι περιπτώσεις, καθώς το σύστημα δεν παρέχει επαρκή προστασία από κύματα.
Η English μαζί με τους συναδέλφους της στο σχέδιο αυτό, σχεδίασε επιπλέον αμφίβια πρωτότυπα κατοικιών για περιοχές με χαμηλά εισοδήματα και απειλούμενες με πλημμύρες στη Νικαράγουα και την Τζαμάικα, ενώ έχει επίσης συμβουλευτεί τις αυτόχθονες κοινότητες στον Καναδά και τη Λουιζιάνα. Τα αμφίβια κτίρια αναδύονται πλέον παντού.
Παρόλα αυτά, οι αμφίβιες δομές παραμένουν περισσότερο μια καινοτόμος κατασκευή υπό δοκιμή απ’ ό, τι μια τάση οικοδόμησης. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο νόμος απαιτεί από τους περισσότερους ιδιοκτήτες σπιτιού που ζουν σε ζώνες υψηλού κινδύνου πλημμυρών να αγοράζουν ασφάλιση πλημμυρών, αλλά κτίρια με αμφίβια θεμέλια δεν είναι επιλέξιμα για τις επιδοτούμενες πολιτικές που προσφέρει το εθνικό πρόγραμμα ασφάλισης πλημμύρας. Επιπλέον, παρόλο που η τεχνολογία των αμφίβιων κτιρίων αλλάζει, τα συστήματα αυτά δημιουργούν αρκετές ανησυχίες για τη διαχείριση μηχανικών θεμάτων, πλημμυρών, των οικονομικών και περιπτώσεων έκτακτης ανάγκης.
Πηγή: tvxs.gr