Το Παλιό λιμάνι του Παραλίου Άστρους (ιστορία)

Το ανατολικό τμήμα των λιμενικών κατασκευών του Παραλίου Άστρους έχει επικρατήσει να λέγεται «Παλιό λιμάνι», προσωνύμιο που δόθηκε από τους προγόνους μας. 

Οι παλιότεροι είχαν αντιληφθεί, εκ του αποτελέσματος, ότι ήταν απροστάτευτη η Παλιά προβλήτα από τους νοτιοανατολικούς ανέμους και ειδικότερα τη χειμερινή περίοδο, {τούτο μας το επιβεβαιώνει ο Άγγλος περιηγητής Leake στο βιβλίο του –Travel in Morea II (σελ. 483)- αναφέρει ότι: «…στην εποχή του, ο Leake επισκέφτηκε το τόπο μας στα 1806, αγκυροβολούσαν τα εμπορικά πλοία στο βόρειο κόλπο –Ατσίγγανος-, όταν στο νότιο επικρατούσε τρικυμία από νοτιοανατολικούς ανέμους, ενώ το καλοκαίρι, τα σιτηρά, το λάδι και τα βαλανίδια της γύρω περιοχής φορτώνονταν στο νότιο κόλπο -σημερινή λιμενολεκάνη…»,} και έτσι σκέφτηκαν να κατασκευάσουν ένα εξωτερικό λιμενοβραχίονα-κυματοθραύστη για να προφυλάξουν την υπάρχουσα Παλιά προβλήτα και τα πλεούμενα στο μυχό του κόλπου.

Η πρώτη επίσημη μνεία γίνεται στο σχέδιο πόλης του 1864, στο οποίο μπαίνει η πρόβλεψη για τον λιμενοβραχίονα, ο οποίος κατασκευάστηκε σε 3 περιόδους:

1.      Πρώτη περίοδος, από τη πρόβλεψη του 1864 ως τη δεκαετία του 1890, οπότε στο αναθεωρημένο σχέδιο πόλης του 1903, παρατηρούμε ότι έχουν κατασκευαστεί 60 μέτρα κυματοθραύστη από ακανόνιστες πέτρες.

2.      Δεύτερη περίοδος, είναι η δεκαετία του 1930, οπότε έχουμε προφορικές μαρτυρίες των επιζώντων και φωτογραφικό υλικό, το τμήμα του λιμενοβραχίονα που κατασκευάστηκε αυτή τη περίοδο ήταν 100 μέτρα. Αργότερα στη δεκαετία του 1960, έγινε και η τσιμεντόστρωση της προβλήτας.

3.      Τρίτη περίοδος, τέλος της δεκαετίας του 1960 αρχές της δεκαετίας του 1970 οπότε και πήρε τη σημερινή του μορφή, το μήκος που κατασκευάστηκε, τότε, ήταν 70 μέτρα.

Παρατηρήσεις: α) το συνολικό μήκος του Παλιού λιμανιού, σήμερα, είναι 230 μέτρα. β) στις δύο πρώτες περιόδους χρησιμοποιήθηκε σαν βασικό υλικό «ακανόνιστη πέτρα», και η οποία εξορύχτηκε από το  νταμάρι -σημερινό Ανοιχτό Θέατρο-, που δημιουργήθηκε για το σκοπό αυτό. γ) στη τρίτη περίοδο χρησιμοποιήθηκε σαν βασικό υλικό ο τσιμεντένιος κυβόλιθος και δευτερεύον  η πέτρα. δ) σε κάθε περίοδο έδιναν και διαφορετική κατεύθυνση στον λιμενοβραχίονα, για να προφυλάξουν και το εσωτερικό της λιμενολεκάνης από τις προσχώσεις, οι οποίες αποτελούσαν και αποτελούν μάστιγα.

Εξαιτίας των προσχώσεων, έγινε σε τρεις περιόδους εκσκαφή-εκβάθυνση της λιμενολεκάνης: α) πρώτη περίοδος, μεταξύ των ετών 1930-1937, β) δεύτερη περίοδος, γύρω στο 1967-1968 κατά τη κατασκευή της Νέας προβλήτας. γ) τρίτη περίοδος, το 1988, οπότε και «μπήκε» ξανά στη θάλασσα η Παλιά προβλήτα.