(Νο 1. 1938, στο λιμάνι Παραλίου Άστρους, από αριστερά: 1. Κωνσταντίνος Παπακωνσταντίνου, 2. Κωνσταντίνος Στυλ. Κουτσογιάννης και 3. Δημοσθένης Κοράλλης)
Σε φύλλο της εφημερίδας *Κυνουρία*, του έτους 1938, διαβάζουμε ένα άρθρο https://astrosparalio.gr/wp-content/uploads/2021/09/1938_kalyvia_paralio_001-2.pdf του Νικ. Μ. Μερκουριάδη, το οποίο αποτελεί -καταπέλτη- εναντίον του τοπικισμού. Έχουν περάσει 83 χρόνια από τότε και ο αρθρογράφος είναι επίκαιρος, έχοντας πιάσει την ουσία, και «ξορκίζοντας» το σαράκι του τοπικισμού, το οποίο ταλανίζει το τόπο μας για πάνω από 200 χρόνια!!
Το άρθρο έχει ως εξής:
« ΘΥΡΕΑΣ ΑΜΑΡΤΊΑΙ ΚΑΙ ΑΣΤΡΕΙΝΏΝ ΑΤΟΠΉΜΑΤΑ
Του Νικ. Μ. Μερκουριάδου
Προς τον *Νεολόγον*, την έγκριτον εφημερίδα της Τριπόλεως, και τον έντιμον συνεργάτην αυτού κ. Τζαβέλλαν, είμεθα ευγνώμονες, δια τα περί Κυνουρίας άρθρα των, εις τα οποία, μετά τόσης άλλως τε λεπτότητος και πολλού δια την Κυνουρίαν, ενδιαφέροντος, ορθοτομούν τον λόγον της αληθείας.
Τι τα θέλετε όμως! Αν έχεις τύχη διάβαινε και ριζικό περπάτει.
Δυστυχώς όπως φαίνεται, η ιδιαιτέρα μου πατρίς Θυρέα, το Άστρος, ούτε τύχη έχει, ούτε ριζικό, και από τότε που αποφαίνεται εις την ιστορίαν μόνο -καυγάδες- βλέπει δια κάποιο -πάπλωμα- της, δι ένα εκ των οποίων τσακώνονται σήμερον βλακωδώς και τα ίδια της τα παιδιά, που αν μπορούσα θα τα έπιανα από το αυτί όλα, και θα τους έδινα ένα -σουλτάν μερεμέτ-, δια να ησυχάσουν και φρονιμέψουν, και κυττάξουν επί τέλους το συμφέρον του σπιτιού των, του τόπου των γενικώς, που δεν ανήκει αποκλειστικώς ούτε εις τους Παραλιώτας ΑΣΤΡΕΙΝΟΥΣ, ούτε εις τους Καλυβίσιους ΑΣΤΡΕΙΝΟΥΣ, αλλά εις όλους τους Αστρεινούς, ως Αστρεινούς.
Μπρε χριστιανοί μου, εδώ χαλάει ο κόσμος, καθώς λέμε, περί Αρκαδικού λιμένος, περί Γλυφάδας Τριπόλεως, και χιλίων άλλων που αν γίνουν –και θα γίνουν- θ’ αλλάξουν την όψιν της Θυρέας, του Άστρους – με την διάνοιξιν της δημόσιας οδού Τριπόλεως – Άστρους.
Δι αυτό, συνεργάτης εγκρίτου Αρκαδικής εφημερίδος ξεκίνησε από την Τρίπολιν, ξεθεώνεται, γκρεμοτσακίζεται, θαλασσοδέρνεται ν’ έρθει εις το Άστρος, να ιδή περί τίνος πρόκειται, τι είναι αυτή η Γλυφάδα της Τριπόλεως και ο τόσον διαφημιζόμενος λιμήν της Τριπόλεως, ως μάγος με τα δώρα, δια να προσκυνήσει και γράψη κατόπιν ότι ημπορεί καλλίτερον εις την εφημερίδαν του δι αυτά, διαφημίζων το τόπο μας με αποτελέσματα, τα οποία κανείς μας δεν δύναται να υπολογίσει. Και οι ενδιαφερόμενοι κάνουν το παν μόλις πατήσει και πριν πατήσει ο ξένος αυτός το πόδι του εις τον τόπο μας -δια να καστρέψουν και αυτήν την πρώτην καλήν εντύπωσιν του που είχε δια τον τόπο μας, δια τους ανθρώπους του, δια την διανοητικότητα των ανθρώπων αυτών και «να φεύγει σαράντα ράχες» μόλις ακούει Άστρος.
Μωρέ, δεν έχει κανένας Αστρεινός «κουκούτσι μυαλό», ώστε να καταλάβει ποίον είναι το γενικόν συμφέρον της πατρίδας μας και λίγο θάρρος να συγκρατήσει τους κουτούς και τους μικρόψυχους, που ευρίσκονται και απάνω και κάτω, ώστε να μην φαίνεται ο τόπος μας όπως παραουσιάσθει εις τα μάτια του ξένου δημοσιογράφου.
Ποίοι είναι εκείνοι «οι αρειμάνιοι» οι άξεστοι βαρκάρηδες του Παραλίου που έδειξαν τόσον «ανάρμοστον» συμπεριφοράν εις τον ξένον δημοσιογράφον μάλιστα ώστε να τους ακούει και να τρέμει, και να κάνει «ρεζίλι» τον τόπο μας για το χατήρι τους και για την γαϊδουριά τους;
Τι τους φυλάνε οι παραλιώτες και δεν τους κρεμάνε, όπως λέμε, στο φανάρι της προκυμαίας αυτούς τους «αρειμάνιους», και πως δεν διορθώνουν την αισχρήν αυτήν κατάστασιν, που ατιμάζει όλους μας, εν ανάγκη και με το ξύλο;
Όλοι οι Παραλιώται «εβαρκαροποιήθησαν» λοιπόν και δεν καταλαβαίνουν τι κακό κάνουν οι βαρκάρηδες τους εις τον τόπο μας;
Δεν το πιστεύομεν, δεν θέλομεν να το πιστεύσομεν και θ’ ανοίξουν τα μάτια των, και τα μάτια των βαρκάρηδων των.
Αλλά πως λέγεται ο ενασκών λιμενικά καθήκοντα εις το Άστρος, που επιτρέπει τέτοια αίσχη να γίνονται εμπρός εις τα μάτια του;
Στείλατε μου το όνομα του κυρίου αυτού, να το δώσω ο ίδιος με ένα φύλλον του *Νεολόγου* Τριπόλεως, εκεί που πρέπει, προς επιβράβευσιν του.
Αμ, εκείνοι οι νέοι του Παραλίου τι άνθρωποι είναι, ώστε να καθήσουν να πουν άρρητα ρήματα εις τον ξένον δημοσιογράφον εναντίον όχι απλώς πατριωτών των, αλλά πράγματι αδελφών των των απάνω Αστρεινών;
Μωρέ, τα εν οίκω λέγονται εν δήμω;
Αλλά και αυταί αι περιβόηται «υπηρεσίαι» αξίζουν τον κόπον, ώστε να θυσιάσητε ολόκληρον το Παράλιον και το μέλλον του δι αυτάς, με όσα ανοήτως εξεφουρνήσατε εις τον ξένον δημοσιογράφον;
Μωρέ, σεις οι Παραλιώται έχετε την Αρκαδικήν θάλασσαν την Γλυφάδα της Τριπόλεως, τον λιμένα της Τριπόλεως και πάσης Αρκαδίας, και τόσα άλλα δια τα οποία χαλάει τον κόσμο ο Αρκαδικός τύπος και εις τα οποία βουτώντας μπορούσατε να πνίξητε όλα όσα ηθέλατε, επαινούντες μόνον τον τόπον σας, τον τόσον αξιέπαινον και ωραίον, ευεργετούντες το Παράλιον και όλην την Θυρέαν, και όχι να καθήσετε να πνιγήτε και να πνίξετε τον τόπον μας, την Θυρέαν μας, το Άστρος μας, σε μια κουταλιά νερό γεμάτο ύβρεις και μικρότητες.
Αμ, οι άλλοι οι απάνω Αστρεινοί, οι Καλυβίσιοι ή Αγιαννήτες, τι τους έπιασε με τους βυζαντινισμούς (= το να ασχολείται κανείς με πράγματα που δεν έχουν ουσία, το να είναι κάποιος εκτός τόπου και χρόνου) των, και τις άλλες κουταμάρες;
Κύριε ελέησον!
Τι είναι αυτά; που θα πάτε έτσι, καταλαβαίνετε τι κακό κάμετε αυτήν ακριβώς την περίστασιν, την κρισιμώτατην, εις την πατρίδαν μας;
Σωφρονίσατε!
Και σεις, οι παραλιώται Αστρεινοί και σεις καλυβίσιοι Αστρεινοί εννοήσατε καλά, και πάρετε το ως απόφασιν και αρχήν σας.
Θέλετε δεν θέλετε, το συμφέρον του Παραλίου Άστρους είναι συμφέρον του Άστρους, και το συμφέρον του Άστρους είναι το συμφέρον του Παραλίου Άστρους.
Αυτή είναι η αλήθεια!
Κοινόν δε συμφέρον και του μεν και του δε είναι η με προσήνειαν, ενδιαφέρον, ανθρωπισμόν και εν αδελφική συνεργασία μεταξύ των εξυπηρέτησις των γενικών συμφερόντων της τε Κυνουρίας και πάσης της Αρκαδίας δια του λιμένος Άστρους.
Όλα τα άλλα, που λέτε ότι σας χωρίζουν, είναι ανοησίαι, βυζαντινισμοί, μικρότητες και πρέπει να τα πετάξετε από πάνω σας και να ζήσετε ομονοούντες και συντροφιασμένοι αδελφοί, όπως μέχρι πρότινος, διότι είσθε πράγματι αδελφοί, αφού όλοι οι παραλιώται είναι Αστρεινοί, Καλυβίσιοι, Αγιαννήτες, και μόνον τον φανατισμόν του νεοφωτίστου Παραλιώτου έχουν, τον οποίον πρέπει χωρίς άλλο και αμέσως να πετάξουν, προς το συμφέρον των, προς το συμφέρον του Παραλίου, προς το συμφέρον όλων σας.
Πάντως, αν δεν μπορείτε να κάμετε καλό εις τον τόπο μας, μη του κάμετε κακό, με τις ανοησίες σας.
Μη καταστρέφετε με την συμπεριφοράν σας προς τους ξένους και απέναντι των ξένων, ότι καλόν προσεπάθησαν ή προσπαθούν άλλοι να κάνουν εις την γλυκυτάτην πατρίδα μας την Θυρέα, το Άστρος.
Το Άστρος ήτο πάντοτε εν.
Μόνον το Άστρος!
Και πρέπει Άστρος πάντα να μένει, κοινόν δι όλους τους Αστρεινούς, και τους απάνω και τους κάτω, όπως η Θυρέα ήτο πάντα μία: ΘΥΡΕΑΤΙΣ.
Νικ. Μ. Μερκουριάδης»
(Νο 2. 1938, δημοσίευμα της εφημερίδας *Κυνουρία*)