Το άρθρο που παρατίθεται στη συνέχεια είναι μια εμπεριστατωμένη ανάλυση του «αγροτικού ζητήματος» του Νομού Αρκαδίας στις αρχές του 1900,υπό του ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΧΑΣΙΩΤΟΥ1, του επονομαζόμενου «πατέρα» της ελληνικής γεωργίας.
«Η ΑΡΚΑΔΙΑ
ΥΠΟ ΓΕΩΡΓΙΚΗΝ ΕΠΟΨΙΝ
ΥΠΟ ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΧΑΣΙΩΤΟΥ
Α! ΤΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΤΗΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ
Ο νομός της Αρκαδίας υπό κλιματολογικήν και εδαφικήν έποψιν παρουσιάζει τοιαύτην ποικιλίαν, όσην ουδείς άλλος νομός του Κράτους. Δια τούτο και τα καλλιεργούμενα εν αυτή προϊόντα είναι κατά την ποικιλίαν τοιαύτα σχεδόν, οία παράγονται συλλήβδην καθ’ όλην την Ελλάδα.
Οι παραθαλάσσιοι δήμοι της Αρκαδίας Λιμναίων (Λεωνίδιον), Βρασιών (Άγιος Ανδρέας) και Θυρέας (Άστρος) της Κυνουρίας είναι εκ των θερμοτέρων μερών της Ελλάδος. Οι ορεινοί εξ’ άλλου δήμοι της Κυνουρίας, ως ο του Πάρνωνος (Άγιος Πέτρος) ως και οι πλείστοι δήμοι της Γορτυνίας είναι εκ των υψηλοτέρων κατωκημένων μερών της Ελλάδος επομένως και των ψυχροτέρων, αφού εις τούτους η άμπελος ατελώς ωριμάζει τους καρπούς αυτής και ο κατώτερος βαθμός της θερμοκρασίας ουχί σπανίως φθάνει κάτω των 1 υπό το 0. Μεταξύ των δύο αυτών άκρων απαντά τις εν Αρκαδία όλας τας μεσαζούσας κλιματολογικάς ζώνας.
Επίσης εν Αρκαδία απαντά τις όλας τας κατηγορίας των εδαφών από των γονιμοτάτων, οίαι είναι ιλυοβριθείς προσχώσεις…συνέχεια»
Πηγή: «Αρκαδική επετηρίδα 1903» του Τάκη Κανδηλώρου: Ο Τ. Χ. Κανδηλώρος [1874-1934] λαογράφος, ιστορικός συγγραφέας και δημοσιογράφος γεννήθηκε στη Δημητσάνα το 1874. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και διορίστηκε ως ανώτερος υπάλληλος στο υπουργείο Οικονομικών. Ασχολήθηκε με ιδιαίτερο ζήλο με την ιστορική και λαογραφική έρευνα, ανατρέχοντας στις πηγές της νεότερης, κυρίως, ελληνικής ιστορίας. Συνεργάστηκε με πολλά περιοδικά, όπου δημοσίευσε και τα πορίσματα των ερευνών του. Έγραψε την “Ιστορία της Δημητσάνης” και την “Ιστορία της Γορτυνίας”, τη “Βιογραφία του Πατριάρχου Γρηγορίου του Ε'”, τη “Δίκη του Κολοκοτρώνη”, τον “Αρματωλισμό της Πελοποννήσου” και άλλα βιβλία, ιστορικά, λαογραφικά κλπ. Το 1903 εξέδωσε την “Αρκαδική επετηρίδα”, σε 2 τόμους [1903 και 1906]. Ο Κανδηλώρος υπήρξε πρωτοπόρος στην έρευνα της ιστορίας της Δημητσάνας, της Γορτυνίας και της Πελοποννήσου γενικότερα. Τα έργα του διαβάζονται με ενδιαφέρον και σήμερα, διότι περιέχουν αξιόλογες ιστορικές πληροφορίες. Απέδειξε το αμείωτο ενδιαφέρον του για την προαγωγή των ιστορικών μελετών ιδρύοντας το “Κανδηλώρειο ιστορικό διαγώνισμα”, που βράβευε ιστορικές μελέτες Ελλήνων συγγραφέων με προσωπικές του δαπάνες που κατέθεσε στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Ο Τάκης Κανδηλώρος απεβίωσε στην Αθήνα το 1934.
1ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΧΑΣΙΩΤΗΣ (1864 – 1945)
Καταγόταν από το Μονοδένδρι Ζαγορίου. Ήταν γεωπόνος Καθηγητής της Ανώτατης Γεωπονικής Σχολής Αθηνών. Η προσφορά του ήταν τέτοια που ονομάστηκε πατέρας της ελληνικής γεωργίας. Παράλληλα με το επιστημονικό του έργο ασχολήθηκε και με την πολιτική. Εκλέχθηκε βουλευτής Ιωαννίνων και δύο φορές Γερουσιαστής των Γεωργικών Επιμελητηρίων Ελλάδος. Για ένα διάστημα υπηρέτησε ως Γενικός Επιθεωρητής του Υπουργείου Γεωργίας.