Ο στρατιωτικός και πολιτικός Νικόλαος Πλαστήρας γεννήθηκε στο Βουνέσι (νυν Μορφοβούνι) Καρδίτσας στις 4 Νοεμβρίου 1883.

Μετά το γυμνάσιο κατατάχθηκε εθελοντικά στο στρατό και έλαβε μέρος στο Μακεδονικό Αγώνα.

Ως ενεργό μέλος του Στρατιωτικού Συνδέσμου, που οργάνωσε το Κίνημα στο Γουδή (1909), πρωτοστάτησε στην άνοδο του Ελευθερίου Βενιζέλου στην εξουσία.

Μετά την απoφοίτησή του από τη Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών της Κέρκυρας, το 1912, έλαβε μέρος ως ανθυπολοχαγός στους Βαλκανικούς Πολέμους των ετών 1912-1913.

Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου ενεπλάκη στις επιχειρήσεις του Μακεδονικού Μετώπου, αρχικά με το Κίνημα της Εθνικής Άμυνας και αργότερα πολεμώντας στο πλευρό των Συμμάχων.

Ως διοικητής του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων έλαβε μέρος στην αποτυχημένη εκστρατεία κατά των Μπολσεβίκων στην Ουκρανία, το 1919, και αμέσως μετά στη Μικρασιατική Εκστρατεία, όπου κατάφερε να πραγματοποιήσει τη μοναδική συντεταγμένη υποχώρηση στον Τσεσμέ και από εκεί στη Χίο, διασώζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο χιλιάδες στρατιώτες και πρόσφυγες που τον ακολούθησαν.

Ο Πλαστήρας διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στη στρατιωτική εξέγερση που ακολούθησε, προβάλλοντας ως αίτημα την παραίτηση της κυβέρνησης Γούναρη και την έξωση του βασιλιά.

Το δύσκολο έργο της Επαναστατικής Επιτροπής περιελάμβανε την αναδιοργάνωση του στρατού, καθώς και τη στέγαση και την αποκατάσταση των εκατοντάδων χιλιάδων μικρασιατών προσφύγων, γεγονός που επέσπευσε την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών της Θεσσαλίας.

Στο πληγωμένο λαϊκό αίσθημα η Επιτροπή απάντησε με προσαγωγή των υπευθύνων της εθνικής τραγωδίας σε δίκη, γνωστή ως Δίκη των Εξ, η οποία οδήγησε στην εκτέλεσή τους.

Στο διάστημα 1924-1933 ο Πλαστήρας αποτραβήχτηκε από τα κοινά, αφού μετά τις εκλογές του 1923 παρέδωσε την εξουσία στη Δ’ Συντακτική Συνέλευση, η οποία τον ανακήρυξε «Άξιο της Πατρίδας» και του απένειμε το βαθμό του αντιστρατήγου.

Η αφοσίωση του Πλαστήρα στον Ελευθέριο Βενιζέλο τον οδήγησε αρκετές φορές στην εξορία.

Ύστερα από δύο αποτυχημένα κινήματα ο Πλαστήρας αυτοεξορίστηκε στην Ευρώπη το 1935.

Το Δεκέμβριο του 1944 επέστρεψε στην Ελλάδα και στις 5 Ιανουαρίου 1945 ορκίστηκε πρώτη φορά πρωθυπουργός ως πρόσωπο ευρείας αποδοχής.

Εξαναγκάστηκε όμως σε παραίτηση λίγους μήνες αργότερα, όταν δημοσιοποιήθηκε επιστολή του με την οποία καλούσε την κυβέρνηση Μεταξά να συνθηκολογήσει με την Ιταλία.

Παρέμεινε εκτός πολιτικής στο διάστημα του Εμφυλίου καταγγέλλοντας και τις δύο πλευρές και μιλώντας ανοιχτά για Εμφύλιο Πόλεμο, όταν ο καθιερωμένος όρος ήταν Συμμοριτοπόλεμος.

Ως αρχηγός ενός νέου πολιτικού σχηματισμού με το όνομα Εθνική Προοδευτική Ένωση Κέντρου (ΕΠΕΚ) και σημαία τη λήθη, ο Πλαστήρας κυβέρνησε για μικρά χρονικά διαστήματα τη χώρα άλλες δύο φορές, το 1950 και το 1951.

Ο Πλαστήρας επέδειξε κατ’ αρχήν πνεύμα συνδιαλλαγής, αλλά η δεύτερη θητεία του στιγματίστηκε από την εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη.

Η πρωθυπουργία του συνδέθηκε επίσης με μέτρα για την οικονομική ανασυγκρότηση της χώρας, εθνικοποιήσεις, κοινωνικές παροχές και ψήφο στις γυναίκες.

Ο Πλαστήρας απεβίωσε από έμφραγμα στις 26 Ιουλίου 1953, λίγους μήνες μετά την ήττα και τη διάσπαση του κόμματός του.

(Πηγή πληροφοριών: Διαδικτυακός τόπος Μουσείου Πόλης Καρδίτσας/Φωτεινή Λέκκα)