1903, η Κυνουρία και οι Κυνουριείς

Μία γλαφυρή και εμπεριστατωμένη περιγραφή της Κυνουρίας, σημερινοί Δήμοι Βόρειας και Νότιας Κυνουρίας, από τον Ιωάννη Ν. Καλοστύπη, εκ Δολιανών.

Και τότε το κυριότερο πρόβλημα ήταν η ερήμωση της Επαρχίας από την μετανάστευση και κατ’ επέκταση από τη αστυφιλία. Αλλά ας αφήσουμε τον Καλοστύπη να μας τα πει από πρώτο χέρι:

Η  ΚΥΝΟΥΡΙΑ  ΚΑΙ  ΟΙ  ΚΥΝΟΥΡΙΕΙΣ

«Η Κυνουρία, η κατ’ έκτασιν και πληθυσμόν τρίτη εκ των επαρχιών του νομού Αρκαδίας, εκτεινόμενη ΒΔ προς τα ΝΑ, αποτελεί την ανατολικωτάτην μοίραν της Αρκαδίας, ην και συνάπτει προς την θάλασσαν του Αργολικού. Διατεμνομένη κατά μήκος υπό της υψηλής οροσειράς του Πάρνωνος, ου η υπέρ τον Αγίον Πέτρον υψίστη κορυφή, εσφαλμένως καλουμένη επιτοπίως Κρόνιον, αίρεται εις ύψος 1960 μέτρων υπέρ την επιφάνειαν της θαλάσσης, παρουσιάζει δίκτυα φαράγγων και αυλώνων, οριζομένων υπό υψηλών οροπεδίων μικράς περιοχής και εκ δυσμών προς ανατολάς νεύουσα πολυσχιδής ταπεινούται κλιμακηδόν μέχρι της επιφανείας της θαλάσσης σχηματίζουσα προς ανατολάς τέσσαρα μικρά μεν, αλλ’ εύφορα πεδία, το της Θυρέας, το των Βρασιών, το του Λεωνιδίου και το των Πουλήθρων…συνέχεια»

Πηγή: «Αρκαδική επετηρίδα 1903» του Τάκη Κανδηλώρου: Ο Τ. Χ. Κανδηλώρος [1874-1934] λαογράφος, ιστορικός συγγραφέας και δημοσιογράφος γεννήθηκε στη Δημητσάνα το 1874. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και διορίστηκε ως ανώτερος υπάλληλος στο υπουργείο Οικονομικών. Ασχολήθηκε με ιδιαίτερο ζήλο με την ιστορική και λαογραφική έρευνα, ανατρέχοντας στις πηγές της νεότερης, κυρίως, ελληνικής ιστορίας. Συνεργάστηκε με πολλά περιοδικά, όπου δημοσίευσε και τα πορίσματα των ερευνών του. Έγραψε την “Ιστορία της Δημητσάνης” και την “Ιστορία της Γορτυνίας”, τη “Βιογραφία του Πατριάρχου Γρηγορίου του Ε'”, τη “Δίκη του Κολοκοτρώνη”, τον “Αρματωλισμό της Πελοποννήσου” και άλλα βιβλία, ιστορικά, λαογραφικά κλπ. Το 1903 εξέδωσε την “Αρκαδική επετηρίδα”, σε 2 τόμους [1903 και 1906]. Ο Κανδηλώρος υπήρξε πρωτοπόρος στην έρευνα της ιστορίας της Δημητσάνας, της Γορτυνίας και της Πελοποννήσου γενικότερα. Τα έργα του διαβάζονται με ενδιαφέρον και σήμερα, διότι περιέχουν αξιόλογες ιστορικές πληροφορίες. Απέδειξε το αμείωτο ενδιαφέρον του για την προαγωγή των ιστορικών μελετών ιδρύοντας το “Κανδηλώρειο ιστορικό διαγώνισμα”, που βράβευε ιστορικές μελέτες Ελλήνων συγγραφέων με προσωπικές του δαπάνες που κατέθεσε στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Ο Τάκης Κανδηλώρος απεβίωσε στην Αθήνα το 1934.