Στο τερέν μιας σαρωτικής κρίσης, η μάχη του γρήγορου φαγητού εξελίσσεται αδυσώπητη, με το μπέργκερ να χάνει προς το παρόν στα σημεία από το παραδοσιακό σουβλάκι. Στο ντόμινο των λουκέτων ταχυφαγείων διαφόρων αλυσίδων ανά τη χώρα προστέθηκε χθες το κλείσιμο του τελευταίου καταστήματος McDonald’s της Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για το εμβληματικό κατάστημα της διασταύρωσης των οδών Εγνατίας και Αγ. Σοφίας, το οποίο είχε ανοίξει το 1994 και αποτελούσε το κεντρικό κατάστημα της αλυσίδας στην πόλη. Η κρίση, σε συνδυασμό με την αύξηση του ΦΠΑ εστίασης στο 23%, είχε οδηγήσει τα τελευταία χρόνια σε δραματική μείωση του τζίρου, με αποτέλεσμα η διαχειρίστρια εταιρεία να μην προχωρήσει σε ανανέωση του ενοικιαστηρίου.

Πρόκειται για ένα από τα τρία καταστήματα McDonald’s που λειτουργούσαν στη χώρα με το σύστημα του franchising, από έντεκα που ήταν συνολικά τα προηγούμενα χρόνια. Σήμερα απομένουν δύο στην Αθήνα. Θυμίζεται ότι τον περασμένο Μάρτιο είχε κλείσει το εταιρικό κατάστημα της Ομόνοιας, συρρικνώνοντας τον αριθμό των εταιρικών καταστημάτων σε 18 σε όλη τη χώρα.

Ζημιογόνα καταστήματα πάντως κλείνει το τελευταίο διάστημα και ο Ομιλος Goody’s, που καταγράφει μεγάλη πτώση εσόδων, αν και παραμένει ο leader στον κλάδο της μαζικής εστίασης (150 καταστήματα σε όλη τη χώρα με το σήμα Goody’s). Σύμφωνα με τον ενοποιημένο ισολογισμό τής εταιρείας, τα έσοδα που προέρχονται κυρίως από τις πωλήσεις των καταστημάτων της με τα σήματα Goody’s και Flocafe πέρυσι περιορίστηκαν σε 212,36 εκατ. ευρώ, από 278,44 εκατ. ευρώ την προηγούμενη χρονιά, παρουσιάζοντας μείωση 23,7%. Οι συνολικές καθαρές πωλήσεις των καταστημάτων με το σήμα Goody’s μειώθηκαν κατά 28%, ενώ το μερίδιό τους στην αγορά, σε αξίες, ήταν 11,6%, έναντι 12,7% το 2011. Καταστήματα κλείνουν και οι υπόλοιποι πρωταγωνιστές του κλάδου, όπως η Food Plus (Pizza Hut, KFC).

Κι όμως, θεωρητικά, η κρίση θα αποτελούσε ευκαιρία για τον κλάδο των ταχυφαγείων αφού ως γνωστόν, σε περίοδο οικονομικής ύφεσης, οι πολίτες στρέφονται στο γρήγορο και φθηνό φαγητό. Φαίνεται όμως ότι ο περιορισμός του διαθέσιμου εισοδήματος, αφενός, αλλά και η αλματώδης αύξηση της ανεργίας στους νέους, το βασικό target group των μπεργκεράδικων, υπήρξαν καταλυτικά. Σύμφωνα με την τελευταία μεγάλη κλαδική μελέτη της ICAP, ενώ η αξία της εγχώριας αγοράς αλυσίδων εστιατορίων γρήγορης εξυπηρέτησης (αφορά κυρίως τις αλυσίδες εστιατορίων με βάση το burger και κατά δεύτερο λόγο τα καταστήματα με snack-sandwich, τις πιτσαρίες και το σουβλάκι) είχε παρουσιάσει ανοδικές τάσεις την περίοδο 1992-2008, από το 2009 παρουσιάζει συνεχή πτώση: κατά 3,9% το 2009, 3,7% το 2010, ενώ νέα σημαντική υποχώρηση κατά 7% παρουσίασε το 2011.

Αντίθετα σε φαγητό της κρίσης εξελίσσεται το κουλούρι και τα υπόλοιπα αρτοσκευάσματα, οι τυρόπιτες και τα άλλα σφολιατοειδή και βέβαια το ταπεινό σουβλάκι, τα οποία φαίνεται ότι ξεγελούν καλύτερα και φθηνότερα την πείνα των καταναλωτών. Είναι χαρακτηριστικό ότι καταστήματα αλυσίδων φούρνων-ζαχαροπλαστείων όπως Βενέτη, Χωριάτικο και Απολλώνιον ξεπηδούν σε κάθε γειτονιά, καταλαμβάνοντας τη θέση επώνυμων καταστημάτων (η πυκνότητα του δικτύων προσεγγίζει αυτή των μεγάλων σούπερ μάρκετ, έχοντας εκτοπίσει σε μεγάλο βαθμό το φούρνο της γειτονιάς), ενώ ανάπτυξη γνωρίζουν και τα συνοικιακά σουβλατζίδικα. Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, τα μεν πρώτα καταστήματα γνωρίζουν επιτυχία γιατί προσφέρουν μεγάλο εύρος επιλογών και είναι προσαρμοσμένα στις σύγχρονες καταναλωτικές ανάγκες του καταναλωτή, ενώ τα δεύτερα διότι διατήρησαν χαμηλές τις τιμές ακόμα και εν μέσω βαθιάς κρίσης. (Πολλά σουβλατζίδικα κατάφεραν να απορροφήσουν τον ΦΠΑ λόγω του μειωμένου λειτουργικού κόστους, αφού συχνά σε αυτά εργάζεται μόνο ο ιδιοκτήτης και τα μέλη της οικογένειάς του).

Πάντως, μολονότι εκτιμάται ότι η μείωση του ΦΠΑ θα τονώσει συνολικά την εστίαση, εκφράζονται φόβοι ότι η ραγδαία ανάπτυξη του κλάδου των φούρνων και των σουβλατζίδικων αποτελεί και αυτή μια μικρή «φούσκα», που σύντομα θα σκάσει, με τη συγκεκριμένη αγορά να «κάθεται» σε πιο λογικά επίπεδα.

Πηγή: kathimerini.gr