** ΘΕΑΤΡΟ
Νέος υπουργός Πολιτισμού, νέοι καλλιτεχνικοί διευθυντές στο «τιμόνι» των κρατικών σκηνών μας, θυρανοίξια θεάτρων έπειτα από 1.700 χρόνια. Πολλές ήταν οι ευχάριστες αλλά και οι δυσάρεστες αλλαγές και ανατροπές το 2013 στις «τάξεις» του πολιτισμού και της θεατρικής τέχνης. Ας δούμε τις βασικότερες.
* Ποιος θα φανταζόταν ότι ο «κόκκινος» Πάνος Παναγιωτόπουλος, χωρίς ιδιαίτερα στενές σχέσεις με τις τέχνες, θα διαδεχόταν ως υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού τον αναπληρωτή ΥΠΑΙΘΠΑ Κώστα Τζαβάρα -επίσης έναν πολιτικό με ανύπαρκτη σχέση με τον πολιτισμό-, εγκαταλείποντας το υπουργείο Εθνικής Αμυνας στη νέα κυβέρνηση της 24ης Ιουνίου! Μέχρι στιγμής, η συμβολή του περιορίζεται στη λέξη «διακοσμητική».
* Το θρίλερ της διαδοχολογίας στο Εθνικό Θέατρο (η θητεία του Γιάννη Χουβαρδά έληγε τον Μάιο), που είχε «ανάψει» από την αρχή του 2013, με πολλά «φαβορί» που «αλληλοεξοντώνονταν» (ανάμεσά τους κι ο Στάθης Λιβαθινός), τερματίζεται οριστικά στις 21 Μαΐου, οπότε ανακοινώνεται το όνομα του Σωτήρη Χατζάκη. Η κατάβασή του από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος έγινε μέσα από βαριές αντεγκλήσεις με το Δ.Σ. του, το οποίο καταψήφισε τον ετήσιο απολογισμό του λόγω της υπέρβασης του προϋπολογισμού του ΚΘΒΕ, στην αμφιλεγόμενη συνεργασία του με το θέατρο «Ακροπόλ».
Σωτήρης Χατζάκης, ο νέος διευθυντής του Εθνικού * Λίγες ημέρες μετά, στις 30 Μαΐου, επιβεβαιώνεται και η διαρροή ότι στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος τον Σωτήρη Χατζάκη διαδέχεται ο Γιάννης Βούρος. Το όνομά του είχε ακουστεί σε πρώτα στάδια και για το Εθνικό Θέατρο, ως πρόταση του ΠΑΣΟΚ.
* Ενα πολιτισμικό γεγονός που υπερέβη τα ελληνικά σύνορα και κινητοποίησε όχι μόνο τη μεσσηνιακή κοινωνία και την ελληνική επικράτεια, αλλά ακόμη και κοινό από το εξωτερικό: στις 3 Αυγούστου, έπειτα από 17 αιώνες, το Αρχαίο Θέατρο της Αρχαίας Μεσσήνης απέκτησε ξανά «φωνή», για ένα sold out γκαλά όπερας από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών. Ενα κορυφαίο πολιτισμικό γεγονός, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, που είχε και «παρατράγουδα», τα οποία ωστόσο δεν εμβόλισαν τη μαγεία του κορυφαίου γεγονότος. Πρόκειται για τη δίκαιη διαμαρτυρία εκπαιδευτικών έξω από την είσοδο, λίγο προτού ξεκινήσει η εκδήλωση .
* Και έτερα θυρανοίξια, αλλά στο Νομό Αττικής. Το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, ένα κτηριακό «κόσμημα» με μεγάλη ιστορία για την πόλη και τη δημόσια και καλλιτεχνική ιστορία της, ξανανοίγει εκ βάθρων ανακαινισμένο και ολόλαμπρο. Τα νέα θυρανοίξια, που το βάζουν δυναμικά στη νέα εποχή, έγιναν στις 23 Οκτωβρίου χωρίς την παρουσία του καλλιτεχνικού κόσμου που αναμενόταν, αλλά με έντονη την παρουσία των πολιτικών. Το καλλιτεχνικό πρόγραμμά του από την πρώτη ημέρα φάνηκε κατώτερο των σύγχρονων απαιτήσεων.
* Δύο τα διαζύγια. Αμφότερα απρόσμενα. Το κοινή συναινέσει του Θεάτρου Τέχνης και του Θεατρικού Οργανισμού «Ακροπόλ», για τον πολύφερνο αριστοφανικό «Πλούτο» του Διονύση Σαββόπουλου, που έφτασε ώς την Επίδαυρο τελικά με αποκλειστικό παραγωγό το «Ακροπόλ». Και το επεισοδιακό του Σταύρου Ξαρχάκου με το Εθνικό Θέατρο, με το «καλημέρα» στην κυριολεξία. Ο συνθέτης και πρόεδρος του Δ.Σ. του θεάτρου, διαφωνώντας με τις επιλογές του Σ. Χατζάκη, στις 15 Ιουλίου παραιτείται. «Δεν είμαι επ' ουδενί διατεθειμένος να προχωρήσω σε συμβιβασμούς οι οποίοι τέμνουν στρατηγικές εθνικού χαρακτήρα με συνθέσεις επιμέρους συμφερόντων», ήταν η αιτιολογία.
* Το τελικό σχέδιο νόμου για τις αδειοδοτήσεις των θεατρικών σκηνών, ένα ζητούμενο για το οποίο εργάστηκαν από τις 4 Απριλίου, για τρεις μήνες, η Ενωση Χώρων Πολιτισμού, το ΕΜΚΕΘΙ, η ΠΕΕθ μαζί με το Δήμο Αθηναίων, ψηφίστηκε στη Βουλή. Τα προβλήματα ενός κλάδου που απειλούνταν από τον Απρίλιο με τα λουκέτα του Δήμου Αθηναίων μοιάζει να τερματίζονται.
* Το Φεστιβάλ Αθηνών εν μέσω κρίσης είχε άνοδο εσόδων που άγγιξε το 20% και πληρότητες έως και 95%. Ενας άθλος επιτεύχθηκε, μια και ο θεσμός, υπό ομηρία από την πολιτεία που δεν ανακοίνωνε την ανανέωση της θητείας του Γιώργου Λούκου, έπρεπε να στηθεί στο χρόνο-ρεκόρ του ενός τριμήνου. Η κρίση, ωστόσο, αποτυπώθηκε στο Φεστιβάλ Επιδαύρου. Η μείωση των εσόδων των Επιδαυρίων άγγιξε το 35%.
* Ολα τα κονδύλια για το θέατρο βαθμηδόν το 2013 συρρικνώνονται. Η επιχορήγηση του τακτικού προϋπολογισμού του Εθνικού Θεάτρου κατρακυλά το 2011 στα 8,1 εκατ., το 2012 στα 8 εκατ. και το 2013 στα 7 εκατομμύρια. Τα εισπραχθέντα ήταν όμως ακόμη λιγότερα.
* Χειρότερες οι συνθήκες για το ελεύθερο θέατρο, που υπέστη συνολικά περικοπές από 50% έως και 100%. Το 100% αφορά τους παραδοσιακά επιχορηγούμενους, που έμειναν από την περίοδο 2010-2011 χωρίς καμία κρατική ενίσχυση. Κι όμως, και επέζησαν και «αβγάτισαν».
* Επίδειξη δυνάμεως από το ΤΑΙΠΕΔ και την ΕΛΑΣ, με λάθος στόχο. Στις 30 Οκτωβρίου αστυνομικές δυνάμεις εισέβαλαν στο Ελεύθερο Αυτοδιαχειριζόμενο «Εμπρός» και συνέλαβαν δύο ηθοποιούς, που έκαναν πρόβα…συνέχεια