Όπως αναμενόταν μέχρι το ύστατο δευτερόλεπτο οι υποψήφιοι δήμαρχοι έδωσαν πραγματική μάχη για να ολοκληρώσουν την κατάρτιση και να καταθέσουν τα ψηφοδέλτια τους. Οι περισσότεροι το κατάφεραν, αρκετοί αποχώρησαν και ορισμένοι άλλοι προτίμησαν τη συγχώνευση ή τη συνεργασία. Η κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή αλλά ισχύει πως δεν αρκεί να θες να γίνεις αρχηγός θα πρέπει να βρεις και πρόθυμους να σε ακολουθήσουν. Ο αριθμός των υποψηφίων από μόνος του δείχνει ότι η δουλειά αυτή δεν ήταν και δεν θα μπορούσε να είναι εύκολη υπόθεση. Οι δεκάδες υποψήφιοι που απαιτούνται σε μια περίοδο που η προσφορά για συμμετοχή στα κοινά είναι περιορισμένη αποτέλεσαν το πρώτο τεστ επιτυχίας ή αποτυχίας των συνδυασμών που μετέχουν στις εκλογές. Πέρα από τις διάφορές θεωρίες που διακινούνται η αλήθεια είναι ότι ο αριθμός των υποψηφίων σε κάθε ψηφοδέλτιο πέρα από τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά – τα οποία είναι και εντελώς υποκειμενικά – αντανακλά τη δυναμική και την τύχη του συνδυασμού στις εκλογές.
Ο συνδυασμός που έχει παντού υποψηφίους ακόμα και αν πρόκειται για παππούδες ή γιαγιάδες έχει περισσότερες πιθανότητες για καλύτερη παρουσία από αυτόν που έχει μόνο «κεντρική» παρουσία. Τα πράγματα στην πολιτική είναι απλά αυτός που μπορεί να φτάσει στον παππού και τη γιαγιά και να τον πείσει να θέσει υποψηφιότητα θα βρει περισσότερες ψήφους το βράδυ της Κυριακής στο κουτί από αυτόν που δεν φτάνει με πρόσωπο υποψηφίου στο τελευταίο σπίτι ακόμα και του μικρότερου χωριού. Με λίγα λόγια τα ψηφοδέλτια και η αριθμητική επάρκεια τους αποτελούν πρόκριμα. Όλοι το ξέρουν ακόμα και αυτοί που δεν το ομολογούν. Η επιτυχία σε κάθε εκλογική αναμέτρηση βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη συμμετοχή και την κινητοποίηση των πολιτών. Η συμμετοχή στα ψηφοδέλτια των δημοτικών εκλογών αποτελεί από μόνη της δύναμη κινητοποίησης και καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα.
Η ποιότητα των ψηφοδελτίων που συγκροτούνται είναι η άλλη όψη του νομίσματος. Η ποσότητα και η διείσδυση των υποψηφίων σε διάφορους χώρους είναι συνήθως σε βάρος της ποιότητας με αποτέλεσμα η διαχείριση της επόμενης ημέρας να είναι εξαιρετικά δυσχερής. Οι υποψήφιοι που μπαίνουν με ευκολία σε σπίτια, μιλώντας για τον καιρό και λέγοντας ωραία ανέκδοτα, φέρνουν ψήφους στους συνδυασμούς εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα και την προσωπική τους εκλογή. Μετά τις εκλογές όμως ο συνδυασμός που θα βρεθεί είτε στην εξουσία είτε στην αντιπολίτευση και έχει συμβούλους χωροτατζίδες θα αντιμετωπίσει τεράστιο πρόβλημα. Δεν ήταν σπάνια – αντίθετα αποτελούσε τον κανόνα τα τελευταία χρόνια – η «ομολογία απόγνωσης» πολλών δημάρχων για την ανικανότητα των συνεργατών τους στα δημοτικά συμβούλια. Το ωραίο όμως είναι ότι ακόμα και αυτοί που υποστήριζαν ότι τα κάνουν όλα μόνοι τους – γιατί έχουν «άχρηστους» συμβούλους φροντίζοντας μάλιστα να σημειώνουν ότι τους έχουν δώσει θέσεις ευθύνης μόνο για να παίρνουν το μισθό και να μην φωνάζουν – στελεχώνουν εκ νέου τα ψηφοδέλτια του με τους ίδιους υποστηρίζοντας τώρα: «τι να κάνω αφού αυτοί φέρνουν σταυρούς»!
Η αλήθεια βέβαια είναι ότι άνθρωποι καταξιωμένοι επαγγελματικά, με κύρος και σοβαρότητα δεν ζητούν εύκολα ψήφους σε λαϊκές και καφενεία με αποτέλεσμα παρότι έχουν δυνατότητες και μπορούν να προσφέρουν βρίσκονται εκτός εκλογικής μάχης είτε θέσουν είτε δεν θέσουν υποψηφιότητα. Από την άλλη μεριά οι χαρούμενοι νταραβερτζήδες εξασφαλίζουν με ευκολία την εκλογή τους και είναι περιζήτητοι από τους επικεφαλής των συνδυασμών γιατί αφενός τους αρκεί ένα «ξεροκόμματο» για να το «βουλώσουν» και αφετέρου δεν γνωρίζουν και πολλά αφήνοντας το πεδίο ελεύθερο στον αρχηγό να κάνει μόνος του παιχνίδι. Ο τρόπος εκλογής με σταυρό για όλους στα δημοτικά συμβούλια έχει αποτύχει. Καλό θα ήταν να αναζητηθούν άλλοι ποιο σύνθετη τρόποι. Στα πλαίσια αυτά θα μπορούσε να εξεταστεί η δυνατότητα ορισμού από τον επικεφαλής των βασικών αντιδημάρχων, πριν από τις εκλογές, όπως γίνεται και με τους αντιπερηφερειάρχες. Να συγκροτείται δηλαδή μια ομάδα που θα διοικήσει το δήμο αν εκλεγεί και αυτή να την γνωρίσουν από την αρχή οι πολίτες. Έτσι θα σταματήσουν οι συναλλαγές παρασκηνίου και θα τερματιστούν οι βολικές δικαιολογίες που συγκροτούν την ενός ανδρός αρχή.
Του Γιώργου Παναγόπουλου