Κιβωτός για την παγκόσμια γνώση το DNA

Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, η NASA βρέθηκε μπροστά σε μια άκρως δυσάρεστη έκπληξη: πολλά από τα δεδομένα που είχε αποθηκεύσει σε περισσότερες από ένα εκατομμύριο μπομπίνες είχαν καταστραφεί ή δεν μπορούσαν να αναπαραχθούν επειδή η τεχνολογία αποθήκευσης ήταν πλέον παρωχημένη. Κοινώς, μια σειρά «αναμνήσεων» από 30 χρόνια διαστημικών ταξιδιών είχε γίνει… καπνός.

Ο φόβος αυτός δεν αφορά μόνο την αμερικανική διαστημική υπηρεσία αλλά όλους. Η συλλογική ψηφιακή μνήμη της ανθρωπότητας μπορεί να χαθεί αφενός λόγω της έλλειψης αποθηκευτικού χώρου και αφετέρου λόγω της «θνητότητας» των ηλεκτρονικών μέσων στα οποία αποθηκεύεται. Ολη η γνώση όλου του κόσμου υπολογίζεται αυτήν τη στιγμή στα 44 τρισ. Gigabytes και οι επιστήμονες δίνουν μάχη για να μπορέσει να διατηρηθεί στο πέρασμα των αιώνων. Oλος αυτός ο όγκος δεδομένων θα μπορούσε να χωρέσει για παράδειγμα σε ένα κιλό συνθετικού DNA, μια από τις μεθόδους που αναζητούν οι ερευνητές με τη βοήθεια της βιοπληροφορικής. Οι ειδικοί της βιοπληροφορικής αποθηκεύουν πληροφορίες σε μόρια DNA χρησιμοποιώντας τον λεγόμενο πηγαίο κώδικα, μέσω του οποίου δεν χάνονται δεδομένα. Οι ερευνητές προγραμμάτισαν τον κώδικα έτσι ώστε οι αποθηκευμένες πληροφορίες να επαναλαμβάνονται για να μη χαθούν.

Το πρώτο πείραμα στέφθηκε με επιτυχία. Οι επιστήμονες αποθήκευσαν σε 2,15 Megabytes ένα λειτουργικό σύστημα υπολογιστών, μια ιστορική ταινία του βωβού κινηματογράφου και το περιεχόμενο της πλακέτας που ταξίδεψε έξω από το ηλιακό μας σύστημα μέσα στα Pioneer 1 και 2 και τα μετέφρασαν στη «γλώσσα» του DNA. Οι πληροφορίες εστάλησαν σε μια εταιρεία βιοτεχνολογίας στην Καλιφόρνια και μετατράπηκαν σε συνθετικό DNA, συγκεκριμένα σε 72.000 ακολουθίες.

Υστερα από δύο εβδομάδες οι επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια έλαβαν ένα μικρό φιαλίδιο με αποσπάσματα DNA. Χρησιμοποιώντας τη μέθοδο αποκρυπτογράφησης γενετικού υλικού, κατάφεραν να «διαβάσουν» τις ακολουθίες και με τη χρήση του αρχικού αλγόριθμου να αποκαταστήσουν τις πληροφορίες σε δυαδικό κώδικα -χωρίς το παραμικρό σφάλμα. Το συνθετικό DNA μπορεί να διατηρηθεί, εφόσον υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες ψύξης, για χιλιάδες χρόνια.

Πολλά υποσχόμενη είναι και η μέθοδος που δοκιμάζει το Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, με τη δημιουργία ενός σούπερ αποθηκευτικού χώρου από γυαλί. Το γυαλί αυτό είναι κατασκευασμένο με τις μεθόδους της νανοτεχνολογίας και το κάθε bit πληροφορίας έχει τις τρεις διαστάσεις, το μέγεθος και την κατεύθυνση. Θεωρητικά σε ένα πλακάκι από γυαλί μεγέθους όσο το νόμισμα των δύο ευρώ μπορούν να χωρέσουν έως και 360 Terabyte δεδομένων. Το γυαλί αυτό, εφόσον δεν σπάσει, μπορεί να έχει διάρκεια ζωής εκατομμύρια χρόνια, ενώ ήδη έχουν αποθηκευτεί η Magna Carta, τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και η Βίβλος. Με τη βοήθεια ενός μικροσκοπίου φωτός και ενός πολωτή, τα δεδομένα μπορούν να εμφανιστούν και πάλι, και μάλιστα χωρίς το παραμικρό «σπάσιμο» στον κώδικά τους.

Εμπόδιο το υψηλό κόστος των νέων τεχνολογιών

Μια άλλη λύση που προτείνεται είναι η αποθήκευση δεδομένων σε κεραμικές πλάκες και η φύλαξή τους σε… αλάτι. Σε ένα πλακίδιο χωρούν πέντε εκατομμύρια στοιχεία, δηλαδή περίπου 2.500 σελίδες ενός τυπωμένου βιβλίου. Τα πλακίδια φυλάσσονται στη συνέχεια σε ένα ορυχείο αλατιού ως αρχείο για την αιωνιότητα. Μπορεί να αντέξει θερμοκρασίες έως 1.200 βαθμούς Κελσίου, νερό, μαγνητισμό, χημικά και πίεση, και έχει διάρκεια ζωής τουλάχιστον ένα εκατομμύριο χρόνια. Το ζήτημα που προκύπτει με όλες αυτές τις νέες μεθόδους αποθήκευσης είναι το υψηλό κόστος. Για παράδειγμα, το συνθετικό DNA κοστίζει πολύ: η κατασκευή μόνο μίας ακολουθίας στοιχίζει 9.000 δολάρια. Το ερώτημα που προβληματίζει, βέβαια, τους επιστήμονες είναι μήπως τελικά η πιο απλή λύση για την αντικατάσταση της ψηφιοποίησης είναι η παλιά, δοκιμασμένη αναλογική αποθήκευση, όπως τη χρησιμοποίησε η NASA στις διαστημικές αποστολές της. Τα Yoyager 1 και 2, που ξεκίνησαν το ταξίδι τους το 1977, μετέφεραν δίσκους, μαζί με οπτικές οδηγίες χρήσης, όπου είχαν αποθηκευτεί μουσικά κομμάτια και χαιρετισμοί σε 55 γλώσσες.

Πηγή: ethnos.gr