1844, – το πρώτο Σύνταγμα της Ελλάδας – προβιβασμός του Παν. Ζαφειρόπουλου – σχηματισμός εκ νέου των Δήμων Βερβαίνων και Δολιανών – κλπ

1. ΦΕΚ 5/18-3-1844. Στο συγκεκριμένο ΦΕΚ δημοσιεύεται επίσημα το ΠΡΩΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ1 ΤΟΥ ΝΕΩΤΕΡΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ, περιέχον 107 άρθρα, και όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του σημερινού Ελληνικού Κοινοβουλίου (βλ. εδώ):  «Το Σύνταγμα του 1844 δεν αποτέλεσε έργο μιας κυρίαρχης εθνικής συντακτικής συνέλευσης, αλλά η Συνέλευση απλώς συνέπραξε στην κατάρτισή του. Για τον λόγο αυτό χαρακτηρίσθηκε «Σύνταγμα-συμβόλαιο», «Σύνταγμα-συνθήκη» ή τέλος, «Σύνταγμα-συνάλλαγμα». Καθιέρωνε δε την κληρονομική συνταγματική μοναρχία, με κυρίαρχο όργανο του Κράτους τον μονάρχη, στον οποίο αναγνωρίζονταν εκτεταμένες και ουσιώδεις εξουσίες καθώς και το «τεκμήριο της αρμοδιότητας». Το πρόσωπό του ανώτατου άρχοντα χαρακτηριζόταν ιερό και απαραβίαστο. Ο ανώτατος άρχων ασκούσε την εκτελεστική εξουσία «δια των υπουργών του», τη νομοθετική από κοινού με την εκλεγμένη Βουλή και τη διορισμένη Γερουσία και, τέλος, τη δικαστική, η οποία πήγαζε από εκείνον, «δια των δικαστηρίων». Επίσης, το Σύνταγμα καθιέρωνε την αρχή της διάκρισης των εξουσιών, την ευθύνη των υπουργών για τις πράξεις του μονάρχη, ο οποίος τους διόριζε και τους έπαυε, αναγνώριζε θεμελιώδη ατομικά δικαιώματα, μεταξύ των οποίων, για πρώτη φορά, το απόρρητο των επιστολών και το άσυλο της κατοικίας, και προέβλεπε στο ακροτελεύτιο άρθρο 107 ότι «η τήρησις του παρόντος Συντάγματος αφιερούται εις τον πατριωτισμόν των Ελλήνων». Τέλος, ο εκλογικός νόμος, που ψηφίσθηκε το Μάρτιο του 1844, καθιέρωσε την εκλογή των βουλευτών με πλειοψηφικό σύστημα δύο γύρων, που θα διεξαγόταν με άμεση, σχεδόν καθολική και μυστική ψηφοφορία».

Το Σύνταγμα του 1844 προήλθε στην ουσία από την πίεση του τότε ελληνικού στρατού, του οποίου τμήματα, με την υποστήριξη του λαού των Αθηνών, εξανάγκασαν τον Όθωνα να συναινέσει στη θέσπιση Συντάγματος με την «Επανάσταση» της 3ης Σεπτεμβρίου 1843. Στις 8 Νοεμβρίου 1843 συνήλθε η «της Γ` Σεπτεμβρίου εν Αθήναις Εθνική των Ελλήνων Συνέλευσις», η οποία στις 18 Μαρτίου 1844 ψήφισε το Σύνταγμα του 1844, το οποίο καθιέρωσε το πολίτευμα της συνταγματικής μοναρχίας. Το Σύνταγμα του 1844 αναφερόταν στο εκλογικό σύστημα με το άρθρο 59, σύμφωνα με το οποίο «η Βουλή σύγκειται εκ Βουλευτών, εκλεγομένων υπό των εχόντων δικαίωμα προς τούτο πολιτών, κατά τον περί εκλογής Νόμον» και το άρθρο 60, το οποίο συμπλήρωνε ότι «οι Βουλευταί αντιπροσωπεύουσι το Έθνος και όχι μόνον την Επαρχίαν υπό της οποίας εκλέγονται».

Για τις περιοχές της Κυνουρίας-Αρκαδίας-Αργολίδας έχουν ενδιαφέρον επιπλέον και τα πρόσωπα των «πληρεξουσίων» που υπογράφουν κάτω από το κείμενο του Συντάγματος στο συγκεκριμένο ΦΕΚ: Μετά τις υπογραφές των αντιπροέδρων (Μαυροκορδάτου, Μεταξά, Κωλλέτη και Λόντου) και των Γραμματέων (Δρόσου, Κ.Θ. Κολοκοτρώνη, Αινιάν και Δοκού), πρώτοι-πρώτοι υπογράφουν οι πληρεξούσιοι του Αγίου Πέτρου, Ματθαίος Πρωτοπαπά και Α. Κωνδάκης, παρακάτω βλέπουμε τους πληρεξουσίους του Άργους, Χρήστο Βλάσση και Δημήτριο Περρούκα και λίγο μετά οι πληρεξούσιοι της Αρκαδίας, Ν. Πονηρόπουλος, Α. Γρηγοριάδης, Ι. Τομαράς και Α. Παππατζώρης, ακολουθούν παρακάτω, ο πληρεξούσιος του Λεωνιδίου, Εμμανούηλ Τσούχλος, οι πληρεξούσιοι α) της πόλεως του Ναυπλίου, Σπ. Παπαλεξόπουλος και Π.Γ. Ρόδιος β) της επαρχίας Ναυπλίας, Μιχαήλ Ιατρός, οι πληρεξούσιοι της Πάρου Ζώρζης Μαυρογέννης και Δ.Π. Δημητρακόπουλος, οι πληρεξούσιοι του Πόρου Κωνσταντίνος Λογοθέτης Δουζίνας και Γεώργιος Σ. Κριεζής, οι πληρεξούσιοι των Σπετσών, Βασίλειος Ν. Ορλόφ, Α. Ανδρούτσος, Ανδριανός Λ. Σωτηρίου, Διομήδης Κυριακού, οι πληρεξούσιοι της Τριπόλεως, Β. Χριστακόπουλος, Γ. Ρεβελιώτης, Γ. Παπαδόπουλος και Ρ. Παλαμίδης, καθώς και οι πληρεξούσιοι της Ύδρας, Γεώργιος Κουντουριώτης, Γκίκας Γ. Γκιώνη, Δ. Στ. Μπουντούρης, Μ. Α. τσαμαδός, Ιω. Κ. Δαμιανός.

2. ΦΕΚ 6/21-3-1844. Στο συγκεκριμένο ΦΕΚ στις Αγγελίες που αφορούν την δημόσια υπηρεσία πληροφορούμαστε ότι, Δια Β. Διατάγματος υπό την άνω ημερομηνίαν μετετέθησαν ο μεν γραμματεύς του ειρηνοδικείου Άστρους Κ. Ιω. Δημητριάδης εις το ειρηνοδικείον Χρυσάφης, ο δε γραμματεύς του ειρηνοδικείου Χρυσάφης Κ. Χ.Ν. Ζαλμάς εις το ειρηνοδικείον Άστρους.

3. ΦΕΚ 7/25-3-1844. Το ΦΕΚ αυτό το επιλέγουμε διότι σ’ αυτό δημοσιεύεται ο Νόμος περί εκλογής βουλευτών. Ο εκλογικός αυτός νόμος που ψηφίστηκε το 1844  άλλαξε το έως τότε εκλογικό «σύστημα» της έμμεσης εκλογής και καθιέρωσε το πλειοψηφικό και μάλιστα με απόλυτη πλειοψηφία σε περισσότερους του ενός γύρους. Σύμφωνα με το άρθρο 26 του εκλογικού νόμου «οι Βουλευταί εκλέγονται κατ` απόλυτον πλειοψηφίαν των πραγματικώς ψηφοφορησάντων. Εάν μετά την πρώτην ψηφοφορίαν δεν αναδειχθώσι όλοι οι βουλευταί ή μέρος αυτών εν απολύτω πλειοψηφία, επαναλαμβάνεται η ψηφοφορία επί διπλασίων του ζητουμένου αριθμού των βουλευτών ονομάτων, λαμβανομένων εκ των λαβόντων κατά την προλαβούσαν ψηφοφορίαν την πλειοψηφίαν σχετικώς, μέχρις ου αναδειχθώσιν όλοι οι βουλευταί εν απολύτω πλειοψηφία».

4. ΦΕΚ 8/1-4-1844. Στο ΦΕΚ αυτό δημοσιεύονται τα ψηφίσματα της Εθνοσυνελεύσεως της 3ης Σεπτεμβρίου. Ανάμεσα στα πολλά ενδιαφέροντα βλέπουμε και το ΙΖ΄ Ψήφισμα με το οποίο ορίζεται ότι: «Η της 3 Σεπτεμβρίου εν Αθήναις Εθνική των Ελλήνων Συνέλευσις, εκπληρούσα χρέος ιερόν ως προς την διαιώνισιν του μεγάλου σεβασμού και της εξαιρέτου ευγνωμοσύνης, την οποίαν οι λαοί της Ελλάδος σώζουσιν εις την μνήμην του αιδήμου Ι. Α. Καποδίστρια2, ποτέ Κυβερνήτου της Ελλάδος, Ψηφίζει κατά την εν Ναυπλίω πλατείαν των τριών Ναυάρχων να ανεγερθή επιμελεία της Κυβερνήσεως ανδριάς τούτου ως ευεργέτου της πατρίδος».

5. ΦΕΚ 18/1-6-1844 & ΦΕΚ 20/16-6-1844. Το πρώτο ΦΕΚ επιλέχθηκε ως περιέχον ένα από σπάνια δείγματα ΚΑΤΑΛΟΓΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ που υπηρετούσε εκείνη την εποχή σε διάφορες διοικήσεις του κράτους (στο συγκεκριμένο περιέχονται οι κατάλογοι της Διοίκησης Μαντινείας, Ύδρας-Σπετζών και Ηλείας-Υπάλληλοι υπαγόμενοι στο τότε Υπουργείο Εσωτερικών). Το δεύτερο ΦΕΚ επιλέχθηκε διότι σ’ αυτό δημοσιεύεται το διάταγμα περί διορισμού των Γερουσιαστών (με αναλυτική αναφορά των ονομάτων).

6. ΦΕΚ 29/5-9-1844. Το ΦΕΚ αυτό όπως δημοσιεύεται ενώ φαίνεται να κλείνει σε 3 φύλλα περιλαμβάνον τις συνήθεις Αγγελίες για την δημόσια υπηρεσία του κράτους [βλ. σελ. 111 αγγελία από την οποία πληροφορούμαστε ότι, «Δια Β. Διατάγματος υπό την άνω ημερομηνίαν μετετέθησαν αμοιβαίως οι γραμματείς των ειρηνοδικείων Πάρνωνος και Ελευσίνος, ο μεν Κ. Α. κριεζής εις το ειρηνοδικείον Ελευσίνος (της Πελοποννήσου), ο δε Κ. Γ. Μαρούδης εις το ειρηνοδικείον Πάρνωνος»], εντούτοις οι σελίδες συνεχίζονται ώστε να περιληφθούν σ’ αυτό διατάγματα για μεταβολές (προβιβασμοί κλπ) στον στρατό. Στεκόμαστε έτσι στην σελίδα 124 του εν λόγω ΦΕΚ όπου πληροφορούμαστε τον ΠΡΟΒΙΒΑΣΜΟ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΥ (Άκουρου) ΣΕ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗ (από αντισυνταγματάρχη), ενώ επίσης επιβεβαιώνεται ότι αυτός μαζί με άλλους (αναφερόμενους στο διάταγμα) ανήκε στους στρατιωτικούς της προικοδοτημένης Φάλαγγος «…με απόλαυσιν του υπολοίπου της μισθοδοσίας των».

7. ΦΕΚ 31/30-9-1844. Το ΦΕΚ αυτό πληροφορούμαστε από τις Αγγελίες για την δημόσια υπηρεσία ότι, «Δια Β. Διατάγματος της 30 Αυγούστου ε.ε. προσδιωρίσθη έδρα του κατά την Πελοπόννησον δυετέρου κακουργιοδικείου η Τρίπολις». Επίσης πληροφορούμαστε ότι, «Διά Β. Διατάγματος υπό την άνω ημερομηνίαν απελύθη της υπηρεσίας ο Κ. Μ. Αναγνωστόπουλος, πάρεδρος του ειρηνοδικείου Πάρνωνος, ως κατέχων ταυτοχρόνως και θέσιν δημοτικήν, ασυμβίβαστον με την δικαστικήν, και διωρίσθη αντ’ αυτού ο Κ. Μιχ. Σακελλαρίου». Τέλος πληροφορούμαστε ότι «Δια του από 5 Σεπτεμβρίου ε.ε. Β. Διατάγματος ο εν Σπάρτη πρωτοδίκης Κ. Α. Βλάσσης διωρίσθη πρωτοδίκης εν Ναυπλίω, ο δε εν Τριπόλει πρωτοδίκης Κ. Στ. Βαλσαμάκης διωρίσθη πρωτοδίκης εν Σπάρτη . Ο ειρηνοδίκης Άργους Κ. Δ. Μουρούδης διωρίσθη πρωτοδίκης εν Τριπόλει, ο δε ειρηνοδίκης Άστρους Κ. Ι Σέκερης, διωρίσθη ειρηνοδίκης Άργους. Ο Κ. Κ. Κόκκινος, πρώην ειρηνοδίκης διωρίσθη ειρηνοδίκης Άστρους, ο δε εν Χαλκίδι συμβολαιογράφος Κ. Ι. Οικονομίδης διωρίσθη ειρηνοδίκης εν τη αυτή πόλει.»

8. ΦΕΚ 34/1-12-1844. Στο ΦΕΚ αυτό δημοσιεύεται διάταγμα σχηματισμού εκ νέου των δήμων ΒΕΡΒΑΙΝΩΝ ΚΑΙ ΔΟΛΙΑΝΩΝ3. Περιλαμβάνεται και πίνακας που αναφέρονται αναλυτικά οι πληθυσμοί των χωριών του δήμου. Επίσης, στις αγγελίες για την δημόσια υπηρεσία παρατηρούμε ότι «Δια Β. Διατάγματος υπό την άνω ημερομηνίαν μετετέθησαν ο μεν γραμματεύς του ειρηνοδικείου Επιδαύρου Λιμηράς Κύριος Γεώργιος Μπουρτζουκίδης εις το ειρηνοδικείον Πρασιών, ο δε γραμματεύς του ειρηνοδικείου Πρασσιών Κύριος Β. Καλαμβοκίδης εις το ειρηνοδικείον Επιδαύρου Λιμηράς».

Πηγή: Φύλλα Εφημερίδας της Κυβέρνησης

1Το Σύνταγμα ψηφίστηκε επί Κυβερνήσεως Κωνσταντίνου Κανάρη 1844: 1. Κωνσταντίνος Κανάρης, Πρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου και Γραμματέας των Ναυτικών, 2. Ανδρέας Λόντος, επί στων Στρατιωτικών και των Εσωτερικών, 3. Δρόσος Μανσόλας, επί των Εξωτερικών και του Βασιλικού Οίκου και των Οικονομικών και 4. Λέων Μελάς, Γραμματέας επί της Δικαιοσύνης, των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίου Εκπαιδεύσεως.

2Βλ. «ΑΦΙΕΡΩΜΑ» ΣΤΟΝ 1Ο ΚΥΒΕΡΝΗΤΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

3Οι παλινωδίες των Βαυαρών στο χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης, συνεχίζονται, η συγχώνευση των Δήμων Βερβαίνων και Δολιανών που είχε γίνει το 1841 κράτησε μόνο τρία χρόνια!!