(Φωτ. 1963, πρώτη τάξη του Γυμνασίου Άστρους, με το κίτρινο κύκλο ο Κώστας Φαρμασώνης)
Του Βαγγέλη Κούκλη
Θέλω τόσα πολλά να σου γράψω και από που να αρχίσω και που να τελειώσω! Πέντε μέρες μετά την ξαφνική είδηση του «φευγιού σου», και τώρα κατάφερα, να ξεφύγω από το ¨παρελθόν¨ που με είχε καταπιεί!
Σε κοιτώ στο βάθος του χρόνου, στην αναμνηστική φωτογραφία του 1963. Τότε που 100 άνθρωποι της Α’ Γυμνασίου, άνθρωποι, με κουρεμένα κεφάλια πλημμυρισμένα από ακούρευτα όνειρα, ΜΕΤΡΟΥΣΑΜΕ Τ’ ΑΣΤΡΑ!
Εμείς στα δεκατρία, στο μεταίχμιο ανάμεσα στην παιδικότητα και την εφηβεία, με λαμπερά πρόσωπα, με γέλιο αλλά και με αμηχανία ποζάρουμε στο φακό του Δαβαρούκα.
Οι δυο μας στο τελευταίο θρανίο! Ανάμεσα μας και μερικοί σήμερα, «σωματικά» μόνο, απόντες! Αριστερά ο μακαρίτης ο Κουρελής από τη Νεμέα, που ρίζωσε στο Άστρος,
Απ’ αυτόν έφαγα το πρώτο χαστούκι στο Γυμνάσιο, εξαιτίας σου! Καθόμασταν μαζί στο τελευταίο θρανίο, μπροστά μας ήταν ο Δημήτρης ο Πολυμενόπουλος, άλλος αγαπημένος φίλος που δραπέτευσε γρήγορα, ολίγον ευτραφής. Με το στυλό μελάνης, δεν είχαμε ακόμα Bic, έλεγες «θα του κάνω ένεση με τη σύριγγα», κι εγώ έβαλα τα γέλια. Ε, με είδε ο Κουρελής, με φώναξε στην έδρα και δικαιολογημένα με χαστούκισε λέγοντάς μου «να για να μάθεις να μη γελάς άλλη φορά». Η τιμωρία όμως δεν ευδοκίμησε, δεν έμαθα να μη γελάω, αντίθετα, όταν συναντιόμαστε πολλοί συμμαθητές μαζί, μεγάλοι πια, τα καλοκαίρια στο Άστρος και στο Καστρί, αναστατώναμε από τα γέλια νύχτες και νύχτες το χωριό!
Του χρωστάμε πολλές συγγνώμες για όσα πάρα πολλά του κάναμε!
Χρωστάμε πολλές συγγνώμες στον επίσης μακαρίτη Λυκειάρχη, τον Κούλη. Δεν μπορεί να ξεχάσει κανείς/μία τη “σωτηρία” του Τάκη του Κασκαμπά από τη μήνη του, όταν τόλμησε να πει ότι πήγαμε στον Διοικητή των ΤΕΑ και του ζητήσαμε να μεσολαβήσει για να πάμε “πενταήμερη”. Όπως ο “Χορός” στην Αρχαία Τραγωδία, με Κορυφαίο εσένα, αρχίσαμε όλοι να …ψάλουμε… «Έχει θείο Ταξίαρχο… Έχει θείο Ταξίαρχο». Ακούγοντας τον ”Χορό” ο Κούλης μαλάκωσε, χτύπησε φιλικά τον Τάκη στην πλάτη και τελικά συναίνεσε.
Δεν μπορούμε να ξεχάσουμε τον «Αράπη», που …τράβαγε τα θρανία στο ισόγειο του Σχολείου που είχε κάψει ο Ιμπραήμ το 1826!
Όπως δεν θα ξεχάσουμε πως, όταν κουνάγαμε τις λάμπες της τάξης και φωνάζαμε «Σεισμός θα πέσει», ο Κούλης, απαντούσε: «Σκασμός ρε, δεν πέφτει. Έχει το στήριγμα της Ιστορίας»
Είχα την τύχη να σε δω να παίζεις τον ΠΑΠΑΦΛΕΣΣΑ, όπως δεν τον έχει παίξει κανείς ποτέ! Τότε που δεν σε γνώρισε ούτε η κ. Λίτσα, η Μάνα σου!
Είχα την τύχη να κάνουμε μαζί πρόβες, μαθητές ακόμα, στο «Περιμένοντας τον Γκοντό» του Μπέκετ, χωρίς κείμενο, αυτοσχεδιάζοντας…
Δεν θα ξεχάσω ποτέ το καλοκαίρι του 1971 στο αστυνομοκρατούμενο – γεμάτο ΠΟΛΙΤΙΚΟΥΣ ΕΞΟΡΙΣΤΟΥΣ ΚΑΣΤΡΙ, ΝΑ ΑΚΟΥΜΕ ΜΑΖΙ ΤΟΥΣ, ξανά και ξανά – κόντεψε να λιώσει ο δίσκος- τα τραγούδια «ΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΙΝΕΣ ΣΠΗΛΙΕΣ» και «ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ» του Μίκη Θεοδωράκη σε Ποίηση Γιώργου Σεφέρη. Μικρή, ασήμαντη πράξη «Αντίστασης στη Χούντα»!
Δεν μπορώ να ξεχάσω….
Δεν μπορώ να ξεχάσω….
Δεν μπορώ να ξεχάσω….
Είχα τη σπάνια τύχη ν’ απολαύσω την Κορυφαία Παράσταση έργου του Μπρεχτ, – παράσταση εξομοίωση της δημιουργίας του ίδιου του συγγραφέα – που έχει παρουσιαστεί από Έλληνα σκηνοθέτη στην Ελλάδα. Ήλθα από το Άστρος για να δω τον «Κύκλο με την κιμωλία», στο κατάμεστο Ηρώδειο, στις 6 Αυγούστου 1988 με το ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου. Μοναδική, σπάνια εμπειρία, υψηλής θεατρικής τέχνης!
Είχα επίσης τη σπάνια τύχη να απολαύσω τις «Παιδικές» παραστάσεις σου! Σ΄ αυτές επιβεβαιώνεις ότι « Ίσως το παιδικό θέατρο να είναι εκείνο το είδος τής εν λόγω Τέχνης του οποίου οι ποιοτικές παραστάσεις, κατ’ εξοχήν, απαιτούν την μεγαλύτερη ψυχική προσφορά….
… Ο σκηνοθέτης Κώστας Φαρμασώνης συντόνισε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ένα άριστο επιτελείο συνεργατών και σας προσφέρει μια θεατρική παράσταση που στέκεται στο ύψος (και ήταν μεγάλο αυτό το ύψος, σας βεβαιώ) των προηγούμενων παραστάσεών του. Θα διαπιστώσετε πως ανάμεσα στο άνοιγμα και στο κλείσιμο της (εννοούμενης πια) αυλαίας προλαβαίνετε να σιγουρευτείτε ότι το νόημα της ζωής δεν έχει χαθεί εντελώς και ότι, μάλιστα, για την διατήρηση της ύπαρξής του μπορείτε να κάνετε κάτι και εσείς. Αυτή τη σιγουριά μόνον η αληθινή Τέχνη μπορεί να σας τη δώσει.*».
Με τις θεατρικές σου δημιουργίες μας προσέφερες μια «υψηλή διανοητική ευχαρίστηση»! Μας βοήθησες να αποκτήσουμε μια πιο πλούσια, πιο βαθιά, πιο ολοκληρωμένη γνώση, μια ανάταση του εαυτού μας, μια πιο πλατιά κατανόηση των όσων συμβαίνουν γύρω μας! Γι αυτό σ’ ευχαριστούμε!
Ανθρώπους με τη δική σου προσφορά δεν μπορείς, δεν είναι δυνατό να τους αποχαιρετίσεις! Είναι και παραμένουν ένα κομμάτι του εαυτού σου!
Δεν υπάρχει «Δευτέρα Παρουσία», υπάρχει μια Ασώματη, Πνευματοφόρα, ΑΕΝΑΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ, σε όλους εκείνους, μεταξύ των οποίων κι εγώ, που ευεργετήθηκαν από Σένα!
* Πηγή: ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΤΣΟΥΠΡΟΥ, “Η ΑΥΓΗ”