του Γ.Σμουρδια

Το 2ο πακέτο στήριξης ήταν πάντα ένα και ενιαίο, με δύο συστατικά: το PSI και το δάνειο. Το PSI κατέληξε σε κούρεμα των ιδιωτών δανειστών και με εισαγωγή ρητρών συλλογικής δράσης (CAC) στη νομοθεσία της, φθάνει πρακτικά το 100%.

Αυτό αντιστοιχεί σε διαγραφή χρέους περίπου 107 δισ. ευρώ. Από το απομένον χρέος προς τους ιδιώτες (σύνολο περίπου 100 δισ. ευρώ), 70 δισ. ευρώ ανταλλάσσονται με ομόλογα μακράς ωρίμασης (λήξης) με χαμηλό επιτόκιο και 30 δισ. ευρώ αναλαμβάνονται από τον EFSF με χρήματα από τη δανειακή σύμβαση των 130 δισ. ευρώ. Το επιτόκιο των νέων ομολόγων κλιμακώνεται από το 2% μέχρι το 2015, στο 3% μέχρι το 2020 και 4,3% εφεξής. Στο μακροπρόθεσμο επιτόκιο προστίθεται ένα μικρό ποσοστό, σε περίπτωση που η Ελλάδα πετύχει ρυθμούς ανάπτυξης πέραν των προβλεπομένων από την τρόικα.

Στην ελάφρυνση του ελληνικού χρέους συμμετέχουν εμμέσως η ΕΚΤ και οι κεντρικές τράπεζες των χωρών της ευρωζώνης με τα ελληνικά ομόλογα που αγόρασαν για να στηρίξουν την ελληνική αγορά ομολόγων, κατανέμοντας τα «κέρδη» τους (διαφορά ονομαστικής τιμής και τιμής κτήσης) στις κυβερνήσεις, οι οποίες με τη σειρά τους θα τα παράσχουν στην Ελλάδα. Με το σχήμα αυτό επιτυγχάνεται περαιτέρω μείωση του ελληνικού χρέους (ο χρονικός ορίζοντας δεν είναι σαφής) περίπου 20 δισ. ευρώ.

Το σημαντικό στη μείωση του χρέους με τα επιτόκια που συμφωνήθηκαν είναι η ελάφρυνση του προϋπολογισμού, δηλαδή είτε η άρση της ανάγκης να ληφθούν πρόσθετα (υφεσιακά) μέτρα είτε η απελευθέρωση πόρων για άλλους σκοπούς, π.χ. αναπτυξιακούς. Ειδικά για την περίοδο μέχρι το 2015, οι απαιτήσεις για την εξυπηρέτηση του χρέους (τόκοι) μειώνονται κατά 7,2 δισ. ευρώ περίπου ή 3,3% του σημερινού ΑΕΠ – κάθε χρόνο! Ο προϋπολογισμός 2012 εκπονήθηκε με πρόβλεψη μείωσης τόκων κατά 5 δισ. ευρώ. Το δάνειο των 130 δισ. ευρώ (που είναι 168 δισ. ευρώ). Το δάνειο του 2ου πακέτου είναι 130 δισ. ευρώ, στα οποία πρέπει να προστεθούν τα υπόλοιπα του Μνημονίου 1 περίπου 38 δισ. ευρώ, σύνολο 168 δισ. ευρώ.

 Από αυτά:

1.    30 δισ. ευρώ προορίζονται για το PSI.

2.     περίπου 15 δισ. ευρώ προορίζονται για ανάγκες αναχρηματοδότησης του χρέους (π.χ., κάλυψη της πιθανής μη συμμετοχής εθελοντών στην ανταλλαγή ομολόγων)  

3.    περίπου 10 δισ. ευρώ προορίζονται για μετατροπή βραχυπρόθεσμου σε μακροπρόθεσμο δανεισμό

4.     περίπου 12 δισ. ευρώ προορίζονται για αύξηση διαθεσίμων του Δημοσίου.

Δηλαδή, ένα σύνολο περίπου 67 δισ. ευρώ δεν αποτελεί νέο χρέος, αλλά διευθέτηση παλαιού με καλύτερους όρους.

Επιπροσθέτως, ένα ποσόν 30 δισ. ευρώ (ίσως έως 50 δισ. ευρώ) που προορίζεται για την επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών είναι προσωρινό χρέος, δεδομένου ότι θα ανακτηθεί εντός πενταετίας.

 Επίσης, ένα ποσόν τουλάχιστον 12 δισ. ευρώ προορίζεται να καλύψει τα φέσια του ελληνικού Δημοσίου (οφειλές από μη επιστροφή ΦΠΑ, προς κατασκευαστές, προμηθευτές, παλαιά χρέη νοσοκομείων και Τοπικής Αυτοδιοίκησης).

Τα υπόλοιπα θα καλύπτουν τους τόκους και τα όποια ελλείμματα μέχρι το 2015.

Ποιες υποχρεώσεις αναλαμβάνει η Ελλάδα.

Οι υποχρεώσεις της Ελλάδας είναι δύο ειδών:  Οι άμεσα σχετιζόμενες με τα «λογιστικά», δηλαδή,

 (α) η δημιουργία ταμείου στο οποίο θα καταβάλλονται τα ποσά που αφορούν την ικανοποίηση των δανειακών υποχρεώσεων,

 (β) η ενσωμάτωση στη νομοθεσία της πρόβλεψης για ικανοποίηση των δανειακών υποχρεώσεων κατά προτεραιότητα,

 (γ) η αποδοχή «τεχνικής βοήθειας» από τους εταίρους ώστε να διασφαλιστεί η εκτέλεση του προγράμματος.

Ας έχουμε υπόψη βέβαια ότι περισσότερο από το 75% του ελληνικού χρέους θα είναι οφειλή προς το Δημόσιο 16 κρατών της ευρωζώνης και προς το ΔΝΤ.

 Οι υποχρεώσεις της έναντι της ευρωζώνης, δηλαδή, η ραγδαία μεταρρύθμιση του συνόλου του δημόσιου τομέα, η αλλαγή του οικονομικού μοντέλου της και, βεβαίως, η πιστή τήρηση των προβλέψεων του Μνημονίου 2 όπως ψηφίστηκε στις 12/2.