Μεγάλες αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων έχει προκαλέσει η πρωτοφανής κατάσταση που όλοι βιώνουμε τις τελευταίες εβδομάδες. Οι συνθήκες καραντίνας και απομόνωσης έχουν τρομάξει πολλούς συμπολίτες μας, αναγκάζοντάς τους να λειτουργούν με (οικονομικά) παράλογο τρόπο στις καθημερινές αγορές τους.
Κι αυτό παρά τις καθημερινές διαβεβαιώσεις από όλους ανεξαιρέτως τους φορείς, ιδιωτικούς και δημόσιους, ότι δεν τίθεται κανένα θέμα επάρκειας προϊόντων στην αγορά.
Σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), οι επτά στους δέκα καταναλωτές αισθάνονται την ανάγκη να αποθηκεύουν στο σπίτι τους προϊόντα τουλάχιστον για μία εβδομάδα, ενώ ένας στους δύο έχει προμηθευτεί βασικά είδη για πάνω από δύο – τρεις εβδομάδες.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και στα online σούπερ μάρκετ, έναν κλάδο που ακόμα βρίσκεται «στα σπάργανα», οι χιλιάδες παραγγελίες που γίνονται καθημερινά έχουν «εκτοξεύσει» την αναμονή παραλαβής σε πάνω από έναν μήνα.
Το αποτέλεσμα είναι ότι τα σούπερ μάρκετ είναι ο κλάδος, ύστερα από αυτόν τη Υγείας φυσικά, που έχει δεχτεί το μεγαλύτερο βάρος, καθώς οι νέες συνθήκες ανάγκασαν το υπουργείο Ανάπτυξης να διευρύνει το ωράριό τους μέχρι τις 10 το βράδυ και να επιβάλει το άνοιγμά τους και τις Κυριακές. Παρ’ όλα αυτά, οι ουρές καταναλωτών έξω από τα σούπερ μάρκετ είναι αναπόφευκτες, καθώς υπάρχει ο περιορισμός του ενός πελάτη ανά 15 τετραγωνικά μέτρα καταστήματος.
Τα συμπεράσματα αυτά προκύπτουν από έρευνα καταναλωτών που πραγματοποίησε το ΙΕΛΚΑ με θέμα τις καταναλωτικές συνήθειες λόγω της εμφάνισης του κορωνοϊού στην Ελλάδα. Όπως καταγράφεται στα στοιχεία, κατά μέσον όρο ανά κατηγορία το 70% των καταναλωτών έχουν αποθηκεύσει βασικά είδη για τουλάχιστον μία εβδομάδα και σε αρκετά βασικά τρόφιμα, όπως ζυμαρικά και ρύζι, τουλάχιστον το 50% έχουν αποθηκεύσει βασικά τρόφιμα για πάνω από δύο – τρεις εβδομάδες.
Αποθήκευση ειδών
Η αποθήκευση των τροφίμων που έχει συντελεστεί σε συνδυασμό με τις διαβεβαιώσεις της αγοράς για την επάρκεια των ειδών έχουν οδηγήσει σε σαφή μείωση της ανησυχίας του κοινού. Όπως αποτυπώνεται από τα στοιχεία, μόνο το 9% του κοινού δηλώνει ότι δεν εμπιστεύεται πως τα σούπερ μάρκετ έχουν επαρκή αποθέματα τροφίμων. Το ποσοστό αυτό είναι αμετάβλητο ανάμεσα στις δύο μετρήσεις 9-12 Μαρτίου και 18-19 Μαρτίου.
Δεν υπάρχει ανησυχία
Οι καταναλωτές πλέον δηλώνουν ότι κάνουν λιγότερες και χρονικά μικρότερες επισκέψεις στο σούπερ μάρκετ (ποσοστό 68%), καθώς έχουν μειωθεί σαφώς οι ανάγκες τους σε τρόφιμα, αλλά και υπό τον φόβο της μετάδοσης του ιού Covid-19.
Παράλληλα ένα ποσοστό της τάξης του 10% δηλώνει ότι έχει αυξήσει τις αγορές τροφίμων μέσω διαδικτύου, πολύ αυξημένο σε σχέση με το 1% – 2% που αγόραζε online πριν από την κρίση, αλλά και το 6% της προηγούμενης μέτρησης στις 9-12 Μαρτίου. Αυτοί είναι και οι κύριοι λόγοι που μόνο 8% των καταναλωτών θεωρούν αναγκαίο το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές και μόνο 11% την επέκταση του ωραρίου λειτουργίας.
Η επέκταση του ωραρίου
Αναμφίβολα σημαντικό ρόλο στη διαφωνία του κοινού με την επέκταση του ωραρίου παίζει ο ιδιαίτερα θετικός ρόλος που έχουν παίξει όλοι οι παράγοντες της αγοράς και ιδιαίτερα το προσωπικό των σούπερ μάρκετ, το οποίο κλήθηκε να αντιμετωπίσει πρωτοφανείς συνθήκες το προηγούμενο διάστημα.
Όπως φαίνεται από τα δεδομένα που καταγράφει η έρευνα, στα θετικά αξιολογείται ο ρόλος του προσωπικού των σούπερ μάρκετ από το 75% του κοινού και του σούπερ μάρκετ γενικά από το 68%. Θετικά αποτιμάται ο ρόλος και των προμηθευτών και της βιομηχανίας τροφίμων σε ποσοστό 58%, αλλά και της πολιτείας σε ποσοστό 65%.
Αξιολόγηση πολιτείας και φορέων
Τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί στα σούπερ μάρκετ από την καταναλωτική «επέλαση» λόγω κορωνοϊού οδήγησαν σε παράταση του ωραρίου τους μέχρι τις 10 το βράδυ από Δευτέρα έως και Σάββατο, ενώ προβλέπεται η υποχρέωση λειτουργίας τους και τις Κυριακές. Επίσης θα υποχρεώνονται να πωλούν και εφημερίδες.
Αυτό προκύπτει από την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) με τα κατεπείγοντα μέτρα για την αντιμετώπιση των συνεπειών του κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού Covid-19, τη στήριξη της κοινωνίας και της επιχειρηματικότητας και τη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας της αγοράς και της δημόσιας διοίκησης, η οποία δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ νωρίς το πρωί του Σαββάτου.
Συγκεκριμένα για το ωράριο των σούπερ μάρκετ η ΠΝΠ αναφέρει τα εξής:
Ωράριο εμπορικών καταστημάτων λιανικής πώλησης τροφίμων
1. Εφόσον εξακολουθεί να υφίσταται άμεσος κίνδυνος διασποράς του κορονοϊού Covid-19, η έλλειψη του οποίου βεβαιώνεται με απόφαση του υπουργού Υγείας, και πάντως για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι μήνες από την έναρξη ισχύος της παρούσας, με απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων δύναται να παρατείνεται το εθνικό πλαίσιο ωραρίου των εμπορικών καταστημάτων λιανικής πώλησης τροφίμων κατά μία ώρα από Δευτέρα έως Παρασκευή και κατά δύο ώρες το Σάββατο.
2. Εφόσον εξακολουθεί να υφίσταται άμεσος κίνδυνος διασποράς του κορονοϊού Covid-19, η έλλειψη του οποίου βεβαιώνεται με απόφαση του υπουργού Υγείας, και πάντως για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι μήνες από την έναρξη ισχύος της παρούσας, με απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων δύναται να προβλέπεται η υποχρέωση λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων λιανικής πώλησης τροφίμων ή κατηγοριών αυτών τις Κυριακές, είτε για όλη την Επικράτεια είτε για μέρος αυτής.
Με όμοια απόφαση καθορίζεται το ωράριο λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων λιανικής πώλησης τροφίμων τις Κυριακές. Για το ίδιο χρονικό διάστημα, με απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων είναι δυνατόν να υποχρεώνονται τα εμπορικά καταστήματα λιανικής πώλησης τροφίμων ή κατηγορίες αυτών να πωλούν εφημερίδες.
Επιπλέον στο άρθρο 19 υπάρχει πρόβλεψη για την απόσυρση και τη μη διάθεση προϊόντων δειγματισμού καλλυντικών. Συγκεκριμένα προβλέπεται ότι:
Εφόσον εξακολουθεί να υφίσταται άμεσος κίνδυνος διασποράς του κορονοϊού Covid-19, η έλλειψη του οποίου βεβαιώνεται με απόφαση του yπουργού Υγείας, και πάντως για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι μήνες από την έναρξη ισχύος της παρούσας, πάσης φύσεως επιχειρήσεις λιανικής πώλησης προϊόντων, ιδίως καλλυντικών, υποχρεούνται στην απόσυρση και τη μη διάθεση προϊόντων δειγματισμού στους καταναλωτές.
Με τον όρο «προϊόντα δειγματισμού» νοούνται τα προϊόντα, τα οποία τηρούνται εντός των επιχειρήσεων με σκοπό τη δειγματοληπτική τους χρήση από τον καταναλωτή εντός της επιχείρησης.
Πηγή: topontiki.gr